Ο μονόλογος του Γιάννη Ρίτσου «Ισμήνη», από την ποιητική του συλλογή «Τέταρτη διάσταση», παρουσιάζεται στο θέατρο Φούρνος.
Πρόκειται για μία ποιητική συλλογή από την ώριμη ποιητική περίοδο του ποιητή. Η Ισμήνη είναι μία αντι-ηρωίδα που στην αρχαία τραγωδία ταυτίστηκε με τον συντηρητισμό, ως φωνή της λογικής που απέτρεπε την Αντιγόνη να κάνει την επανάστασή της. Ο Ρίτσος μέσα από αυτό το μονόλογο επιχειρεί να δώσει στην Ισμήνη μία άλλη διάσταση, μίας γυναίκας που δεν απέρριπτε τη φύση της, ωστόσο και η ίδια βίωσε έντονα τις επιπτώσεις του δράματος που έζησε ο οίκος των Λαβδακιδών και τη σημάδεψαν βαθιά. Τα μέλη της οικογενείας της πέθαναν κυνηγημένα από μία κατάρα, η ίδια επιβίωσε και σε μία τραγική εξομολόγηση μιλάει για το παρελθόν, τον εαυτό της και την αντιπαράθεσή της με την Αντιγόνη, δίνοντας ένα άλλοθι στις πράξεις της και τον τρόπο που έδρασε.
«Η αδελφή μου θαρρείς και ντρεπόταν που ήταν γυναίκα. Ίσως αυτό να ‘ταν ή δυστυχία της. Κ’ ίσως γι’ αυτό να πέθανε. Καθένας μας ίσως θα ‘θελε να ‘ναι κάτι άλλο απ’ ότι είναι. Άλλος τ’ αντέχει περισσότερο ή λιγότερο, άλλος καθόλου. Η μοίρα, καθώς λένε, μας δένει μες στον κύκλο τού ακατόρθωτου
να τριγυρνάμε γύρω – γύρω στο πηγάδι, όπου μέσα του μένει κλεισμένο, σκοτεινό, αξεδιάλυτο το πρόσωπό μας. Η αδελφή μου αρνιόταν να παραδεχτεί και να υπακούσει, — αλύγιστη ή απελπισμένη».
Η μοίρα της Ισμήνης θα είναι εξίσου τραγική αλλά θα κάνει τον απολογισμό της, δημιουργώντας μία άλλη εικόνα για την ηρωίδα.
Η διήγησή της είναι σύγχρονη, αλλά παράλληλα κουβαλάει έντονα στοιχεία αρχαιοελληνικής τραγωδίας.
Ο Ρίτσος κρατάει στην αφήγησή του τα στοιχεία της αρχαίας τραγωδίας όπου φριχτές πράξεις, δολοφονίες και βιαιότητες αρκούνται σε λεπτομερή περιγραφή αλλά ποτέ δεν διαδραματίζονται επί σκηνής. Χαρακτηριστική και η τελευταία σκηνή όπου η Ισμήνη δεν συναντάει ουσιαστικά το νεαρό αξιωματικό αλλά το θάνατο. Φορώντας προσωπίδα και τα ρούχα της Αντιγόνης ταυτίζεται μαζί της ίσως στη μοναδική ηρωική πράξη που διαπράττει σε όλη της τη ζωή, στην αυτοκτονία της. Ως άλλη ηρωίδα του Τενεσί Ουίλιαμς, όταν απεκδύεται τα στολίδια και το ακριβό φόρεμα και αντικρίζει τον εαυτό της γυμνό, τότε αντιλαμβάνεται ότι τα σημάδια του γήρατος είναι αισθητά πλέον στην εμφάνισή της… Αυτό θα σταθεί η αφορμή – το αίτιο είναι πολύ βαθύτερο κρυμμένο καλά στο παρελθόν της και τα βιώματά της- για να πάρει την τελευταία της απόφαση, να ταυτιστεί με τη μοίρα της αδερφής της στην τελευταία στιγμή της ζωής της.
«Κάποια µέρα θα κοιτάξω στον καθρέφτη και θα δω ότι τα µαλλιά µου έχουν αρχίσει να γίνονται γκρίζα και για πρώτη φορά θ’ ανακαλύψω ότι έζησα σ’ αυτό το µικρό ξενοδοχείο, µε ένα ψεύτικο όνοµα, χωρίς καθόλου φίλους ή γνωστούς, ή κανενός είδους σχέσεις, για εικοσιπέντε ολόκληρα χρόνια». Τ. Ουίλ.
Η σκηνοθεσία του Βασίλη Νικολαϊδη διατηρεί τη θεατρικότητα της ποίησης του Γιάννης Ρίτσου αλλά και τη δωρικότητα της αρχαίας τραγωδίας. Οι κινήσεις έχουν μέτρο, ο λόγος ρυθμό και εναλλαγές, αυστηρότητα και ύφος.
Η Μαριάνθη Σοντάκη ενσαρκώνει την Ισμήνη σε μία ερμηνεία με έντονη εσωτερικότητα, απόλυτα πειθαρχημένη στους νόμους και τους κανόνες της θεατρικότητας, με ισορροπία ανάμεσα στην τραγικότητα που χαρακτηρίζει την ηρωίδα αλλά και την ανάγκη της για ζωή, για τον έρωτα. Στις τελικές σκηνές, εκεί όπου πλέον φοράει το προσωπείο της Αντιγόνης, εκπλήσσει με την πειθαρχία που τηρεί στις κινήσεις της και στον τρόπο έκφρασης.
Ο Στράτος Χατζηηλίας, ο νεαρός αξιωματικός – ακροατής της Ισμήνης, κάνει μία ερμηνεία με άξονα την ισορροπία. Αποπνέει τον δυναμισμό και την ορμή που διακρίνει έναν νεαρό άνδρα σε συνδυασμό με την απειρία και την τρυφερότητα μπροστά σε μία γυναίκα που σαφώς έχει κάνει μεγάλη διαδρομή ζωής και του γεννάει δέος και ερωτική έλξη.
Ο Δημήτρης Ντάσιος δημιούργησε το σκηνικό, το μεγάλο σπίτι μέσα στο οποίο φθείρεται η Ισμήνη, ο ιδανικός χώρος δράσης της ηρωίδας. Στο συγκεκριμένο σκηνικό αποπνέεται αυτή η έντονη αίσθηση εγκλωβισμού, το δραματικό πλαίσιο που κάποτε άκμαζε και τώρα βουλιάζει στην παρακμή. Τα κουστούμια που έχει επιμεληθεί επίσης ο Δημήτρης Ντάσιος υπέροχα, απόλυτα εναρμονισμένα στις ανάγκες της παράστασης. Ατμοσφαιρικοί και οι φωτισμοί από τον Αποστόλη Τσατσάκο. Στα συν της παράστασης η βιολοντσελίστρια Καίτη Πάντζαρη, που δημιουργεί το μουσικό χαλί παίζοντας ζωντανά βιολοντσέλο σε συνθέσεις του Πλάτωνα Ανδριτσάκη. Σημαντικό και απόλυτα προσαρμοσμένο στη θεατρικότητα του ρόλου το μακιγιάζ από την Cathy Jones.
Ταυτότητα παράστασης
Ισμήνη του Γιάννη Ρίτσου
Σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαίδης
Σκηνικός χώρος, κοστούμια: Δημήτρης Ντάσιος
Μουσική σύνθεση: Πλάτων Ανδριτσάκης
Make up: Cathy Jones
Φωτισμοί: Αποστόλης Τσατσάκος
Στον ρόλο της Ισμήνης: Μαριάνθη Σοντάκη.
Στον ρόλο του νεαρού αξιωματικού, αποδέκτη του ποιητικού παραληρήματος της ηρωίδας: Στράτος Χατζηηλίας.
Στο βιολοντσέλο η Καίτη Πάντζαρη
Θέατρο Φούρνος, Μαυρομιχάλη 168, Αθήνα
Παραστάσεις: Κάθε Σάββατο και Κυριακή, στις 9μμ
Έως την Κυριακή των Βαίων
Τιμές εισιτηρίων: 12€
Φοιτητικό-ανέργων: 8€
Ατέλειες: 5€
Πληροφορίες: Τηλ.: 210 6460748
2000
2k
