To κύκνειο «Αρχιμάστορας Σόλνες» του Δημήτρη Χορν πραγματοποιήθηκε το 1983 στο θέατρο Διονύσια. Την ίδια χρονιά στις 3 Σεπτεμβρίου του 1983 η Έλλη Λαμπέτη άφησε την τελευταία της πνοή νικημένη από τη μάχη με τον καρκίνο. Το έργο του Ίψεν ήταν ουσιαστικά η τελευταία θεατρική εμφάνιση του Χορν αφού μέχρι το θάνατό του δεν εμφανίστηκε σε άλλη θεατρική σκηνή με εξαίρεση την παρουσία του στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής το 1993 για να διαβάσει το παραμύθι “Ο Πέτρος και ο λύκος” του Σεργκέι Προκόφιεφ.
Πέθανε στις 16 Ιανουαρίου 1998 σε κλινική της Αθήνας.
Κανείς από τους δύο δεν απέκτησε ποτέ παιδιά.
Παρόλο που οι δρόμοι τους χώρισαν , ο κόσμος ακόμα και σήμερα εξακολουθεί να τους ταυτίζει ως ένα από τα πιο όμορφα ζευγάρια του ελληνικού θεάτρου, ένα ζευγάρι που άγγιξε τα όρια του μύθου τόσο με τις ερμηνείες όσο και με το θυελλώδη έρωτά τους.
Στα 1952 είχε μόλις γυρίσει από την Αμερική. «Ο Γιώργος Παππάς είχε ήδη κλείσει συμφωνία με την Έλλη Λαμπέτη και οι δύο μαζί μου είπαν ν’ αποτελέσουμε ένα καλλιτεχνικό τρίπτυχο. Δέχθηκα με ξεχωριστή ικανοποίηση και η συνεργασία εκείνη, που βασίστηκε σε μια αληθινά έξοχη θεατρική συνεννόηση, κράτησε τέσσερα ολόκληρα χρόνια. (…) Με την Έλλη παίζαμε μαζί σε κάτι μουσικές κωμωδίες στο Ρεξ, στην Κατοχή. Ήταν μαθήτρια σε μια δραματική σχολή που είχε φτιάξει η Κοτοπούλη. Υπήρχε μια αντιπάθεια μεταξύ της Έλλης Λαμπέτη και εμού, ελεεινή. Δεν μπορούσε να υποφέρει ο ένας τον άλλον. Ξέρετε τι λένε, οι Γάλλοι, ότι το μίσος από τον έρωτα απέχει ένα βήμα».
Ελένη Χατζηαργύρη
Δύο πράγματα έχω κρατήσει από τον Τάκη. Την απλοχεριά του σε όλα και το χιούμορ του. Πείραζε τους πάντες, έκανε πλάκα στους πάντες, διηγούνταν καταπληκτικά. Και καθημερινά μας έλεγε ιστορίες και λυνόμασταν στα γέλια. Και στο τηλέφωνο ακόμα. Μας τηλεφωνούσε και έδινε παράσταση κανονική. Αφού σκεφτόταν από το πρωί τι θα πάρει να μας πει. Ατελείωτες ιστορίες για το θέατρο, τον Ροντήρη, τον Φωκά, την Κοτοπούλη, τον Βεάκη, τη μάνα του, τον τσακωμό Κοτοπούλη – Κυβέλης. Ήταν και φοβερά βωμολόχος. Έλεγε τρελά πράγματα. Ποιήματα με διάφορες «χοντράδες», κι όλα αυτά με τρόπο που δεν σόκαρε. Θυμάμαι κάθε βράδυ που έκλεινε η κουΐντα και χειροκροτούσαν από κάτω και έλεγε: «Τι σουξέ, Βαγγελίστρα μου!». Όταν έπαιξα στον «Αρχιμάστορα Σόλνες» ήμουν 25 χρονών. Δεν σου έδινε ποτέ την αίσθηση του απόμακρου, του πιο μεγάλου, του ταλαντούχου, αυτό το έβρισκες μόνος σου. Γίναμε φίλοι παίζοντας μαζί. Έδινε μια άλλη πνοή στη ζωή, την αγαπούσε πολύ. Από το πρωί που ξύπναγε μέχρι το βράδυ που κοιμόταν, ήταν μια παράσταση, μια λάμψη σε όλα. Στον λόγο του, στο τραγούδι του, ζούσες δίπλα σ’ ένα ζωντανό θέατρο. Αυτό είναι που αισθάνομαι ότι λείπει περισσότερο, δεν το έχω ξαναδεί σε άνθρωπο. Η σκηνή ήταν το ένα χιλιοστό από αυτό που έκανε στη ζωή. Ποιητής της ζωής, ας πούμε.
Δέσποινα Γερουλάνου
Πηγή: Ποντίκι, 3.1.2008
«Ο κοινός, καλός ηθοποιός, αποδίδει τον ρόλο του. Ο σπουδαίος – και γι’ αυτό σπάνιος – ηθοποιός τον βαθαίνει, τον πλαταίνει, τον πλουταίνει. Ο καλός ηθοποιός είναι εκτελεστής – ο κάλλιστος είναι συνδημιουργός. Κι αυτή η συν-δημιουργία, αυτή η αναδημιουργία δεν είναι λιγότερο επώδυνη από την αρχική και πρωτότυπη, συνοδεύεται από ατέλειωτα ερωτήματα, από στρατούς αμφιβολίες, από αλυσίδες βασανισμούς (….). Ετσι κι ο Δημήτρης Χορν. Αδιάκοπα αυτοελέγχεται, αυτοβασανιζόμενος, αυτοκατηγορούμενος, αυτοσαρκαζόμενος» έγραφε ο Μάριος Πλωρίτης στο «Κατευόδιο στον Δημήτρη Χορν».
Αλέξανδρος Βερώνης
«Γεννήθηκα το 1921, στις 9 Μαρτίου, στην Αθήνα, Ο πατέρας μου λεγόταν Παντελής και η μητέρα μου Ευτέρπη. Έχω έναν αδελφό, τον Γιάννη, δέκα χρόνια μεγαλύτερό μου. Εγώ ήρθα στη ζωή μετά το θάνατο του μοναδικού κοριτσιού που είχαν οι γονείς μου, της Νανάς. Ο Γιάννης και η Νανά είχαν διαφορά ενός έτους. Όταν πέθανε η Νανά, σε ηλικία επτά ετών, ο πατέρας και η μητέρα θέλησαν να την αντικαταστήσουν. Περίμεναν, λοιπόν, ότι το παιδί που θα ‘ρθει θα είναι κορίτσι. Δυστυχώς, δεν ήταν. Ήμουν εγώ!»
Άγγελος Γιαννούλης
«Όταν ήμουν δεκατεσσάρων χρονών (…), στο θερινό θέατρο Παρκ, της οδού Χέυδεν, όπου ήταν εγκατεστημένος ο θίασος της μεγάλης Μαρίκας, ανέβασαν τη «Μαμά Κολιμπρί» του Μπατάιγ. Το έργο ήθελε κι ένα νέο της τότε ηλικίας μου και πήγα. Αυτή μάλιστα η εμφάνισή μου ενίσχυσε αφάνταστα τη διάθεση που είχα ήδη αρχίσει να έχω αναφορικά με το θέατρο. Και θα μου μείνει αξέχαστη αυτή η πρώτη μου επικοινωνία από τη σκηνή με το κοινό.
Ευτύχησα να έχω σπουδαίους δασκάλους. Τον Παπαγεωργίου, τον Βεάκη, τον Μουζενίδη, αλλά, κυρίως, τον Ροντήρη, στον οποίο χρωστάω πάρα πολλά και πάνω απ’ όλα το φανατισμό μου. Αν δε φανατιστείς στα νιάτα σου, αν δε πιστέψεις δηλαδή, μ’ όλη σου την ψυχή σ’ αυτό που διάλεξες και αυτόν που σε καθοδηγεί, δεν κάνεις τίποτα ουσιαστικά».
Θεόδωρος Μορίδης
«Πολλοί με ρωτούν αν το Χορν είναι το πραγματικό μου όνομα ή αν είναι ψευδώνυμο. Ομολογώ ότι αυτή η ερώτηση μ’ έχει πολύ ταλαιπωρήσει. Είναι, όμως φυσικό να γεννιέται αυτή απορία στους ανθρώπους, αφού το όνομα Χορν δε μοιάζει καθόλου ελληνικό, Ναι, η καταγωγή μου από τη μεριά του πατέρα μου δεν είναι ελληνική. Ο παππούς μου ήταν Αυστριακός. Οι Χορν δεν είμαστε από τους Βαυαρούς που ήρθαν με τον Όθωνα. Ο πατέρας του πατέρα μου ήρθε πολύ αργότερα στην Ελλάδα. Ερωτεύτηκε τη γιαγιά μου, βέρα Ελληνοπούλα, και την παντρεύτηκε. Τα πρώτα χρόνια μετά το γάμο τους έζησαν στην Τεργέστη, Εκεί γεννήθηκαν και οι πατέρας μου και ο αδελφός του».
«Όταν ήμουν μικρός κι έβλεπα επιθεωρήσεις, διασκέδαζα πάρα πολύ κι ονειρευόμουν να κάνω κι εγώ κάτι ανάλογο κάποτε. Ο Μάνος Χατζιδάκις, που τον θαυμάζω και ως μεγάλο ταλέντο και ως σπουδαίο μυαλό, μου ‘δωσε αυτήν την ευκαιρία. Και διασκέδασα πραγματικά πάρα πολύ. Η “Οδός Ονείρων” είχε το στοιχείο της αναζητήσεως. Και ήταν αυτό πολύ σημαντικό. Αν γραφτεί ποτέ η ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, ο ιστορικός πρέπει να σταθεί στην “Οδό Ονείρων”.»
Οι οικογένεια Χορν και η Κυβέλη, η νονά του νεογέννητου Δημήτρη Χορν ήταν Βενιζελικοί. Η Ιερά Σύνοδος όμως και ο παπάς που θα βάφτιζε τον Χορν, αντιβενιζελικοί… Ανεπίσημα, αλλά πολύ θετικά, ο άγιος Ελευθέριος είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα…. Αποφυγή να δοθεί αυτό το όνομα σε βαφτιζόμενο. Όταν ο παπάς ρώτησε την Κυβέλη πώς θα ονομαστεί ο νεοφώτιστος, η Κυβέλη είπε:
-Δημήτριος – Ελευθέριος.
-Δεν επιτρέπει δύο ονόματα η Ιερά Σύνοδος, απάντησε ο παπάς. Ένα μόνο.
Κι η Κυβέλη, πεισματωμένη του είπε:
-Τότε Ελευθέριος!
Μπροστά στην επιμονή της νονάς, ο παπάς συμβιβάσθηκε…
-Καλά, για χατίρι σας, βάλτε δύο: Δημήτριος – Ελευθέριος. Κι έτσι ο Χορν βαφτίστηκε Δημήτριος – Ελευθέριος.
Ιουλία Βατικιώτη
2000
2k
