Νίκος Καραθάνος
«Βυσσινόκηπος» του Άντον Τσέχωφ
22 Απριλίου – 9 Μαΐου 2015
Ο ποιητής της σκηνής Νίκος Καραθάνος αναμετριέται με ένα αριστούργημα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, τον τσεχωφικό Βυσσινόκηπο.
Η διεισδυτική ματιά του Τσέχωφ στην ανθρώπινη φύση συναντά την αιρετική ματιά του Νίκου Καραθάνου.
Βυσσινόκηπος. Η «αιρετική κωμωδία μέσα σε ένα υπέροχο δράμα» με το καθαρό βλέμμα του Νίκου Καραθάνου και το ταλέντο εξαίρετων ηθοποιών.
«Σε αυτήν τη ζωή ή θα λυγίσεις ή θα σπάσεις» αναλογίζεται ο Νίκος Καραθάνος, διαβάζοντας τον τσεχωφικό Βυσσινόκηπο. Ο χαρισματικός σκηνοθέτης και ηθοποιός, μετά την καλλιτεχνική επιτυχία της Γκόλφως του Σπ. Περεσιάδη και του Δεκαήμερου του Βοκάκιου, αναμετριέται με ένα εμβληματικό έργο του παγκόσμιου ρεπερτορίου.
Κύκνειο άσμα του Τσέχωφ, ο Βυσσινόκηπος (1904) είναι ένα έργο αποχαιρετισμού, ένα έργο για το τέλος μιας εποχής. Ο κόσμος αλλάζει και σε αυτό το μεταίχμιο ο συγγραφέας στήνει μια γιορτή της απώλειας. Ο υπέροχος βυσσινόκηπος βγαίνει στο σφυρί, οι ιδιοκτήτες του, αρνούμενοι να αποδεχτούν την αλλαγή, δεν κάνουν τίποτα για να τον σώσουν, η ανευθυνότητα και οι αυταπάτες κυριαρχούν, η χρεοκοπία έρχεται.
Οι ήρωες του έργου, συγχρόνως κωμικοί και τραγικοί, παλεύουν με πείσμα για λίγη ευτυχία. Παγιδευμένοι στο έλεος μιας μεταβατικής εποχής, πρωταγωνιστούν σε μια συγκλονιστική κωμωδία για το μυστήριο της ζωής. Και τότε προβάλλει το ερώτημα: «Γιατί τόση αγωνία κάτω από τόση ομορφιά;»
«Κωμωδία, στιγμές-στιγμές φάρσα» χαρακτήριζε ο ίδιος ο Τσέχωφ τον Βυσσινόκηπο. Ο Νίκος Καραθάνος, μαζί με μια ομάδα εξαίρετων ηθοποιών, υπονομεύοντας τα στερεότυπα που βαραίνουν τις τσεχωφικές αναγνώσεις, προσεγγίζει το έργο ως «αιρετική κωμωδία μέσα σε ένα υπέροχο δράμα», σε μια εκδοχή που λάμπει από καθαρό βλέμμα και απεριόριστη ευαισθησία, συναντώντας –μοιραία– τη σημερινή μεταιχμιακή ιστορική στιγμή. Τι ρόλο παίζουν 3 Μίκυ Μάους και ένας ελέφαντας στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, θα το ανακαλύψουμε στην παράσταση…
Κεντρική Σκηνή
Ώρα έναρξης: 20:30
Μετάφραση: ‘Αρης Αλεξάνδρου
Σκηνοθεσία – Διασκευή: Νίκος Καραθάνος
Σκηνικά και Κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου
Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου
Κίνηση: Αμάλια Μπένετ
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Απόδοση κειμένου: Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου
Hair Design: Ντάνιελ Αθανασίου
Βοηθoί Σκηνοθέτη: Πέτρος Γεωργοπάλης, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου
Βοηθοί Σκηνογράφου: Ευαγγελία Θεριανού, Μυρτώ Λάμπρου, Δάφνη Ηλιοπούλου
Παίζουν: Θανάσης Αλευράς, Νίκος Καραθάνος, Λένα Κιτσοπούλου, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννης Κότσιφας, Αναστασία Κονίδη, Χρήστος Λούλης, Γιώργος Μπινιάρης, Άγγελος Παπαδημητρίου, Δάφνη Πατακιά, Μιχάλης Σαράντης, Έλενα Τοπαλίδου, Άγγελος Τριανταφύλλου, Λυδία Φωτοπούλου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη
Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών
Εκτέλεση Παραγωγής: Γιολάντα Μαρκοπούλου / POLYPLANITY Productions
Σύνοψη
Βυσσινόκηπος. Ανοιξη.
Η Λιούμποφ επιστρέφει στο κτήμα της μετά από 5 χρόνια που είχε αυτοεξοριστεί στο Παρίσι
μαζί της επιστρέφει η κόρη της Άνια
μαζί τους επιστρέφει η γκουβερνάντα Σαρλότα.
Όλοι είναι χαρούμενοι για αυτή την επιστροφή:
η Βάρια, η ψυχοκόρη της,
ο Πίσσικ, φίλος τους κτηματίας,
ο Φιρς, ο υπηρέτης.
Ο βυσσινόκηπος και το σπίτι είναι πια υποθηκευμένα και πρόκειται να βγουν σε πλειστηριασμό.
Ο Λοπάχιν, χωρίς ευγενική καταγωγή, αλλά με πολλά χρήματα, προσπαθεί να πείσει τη Λιούμποφ να χωρίσουν τον βυσσινόκηπο σε οικόπεδα και να χτίσουν εξοχικές κατοικίες.
Εκείνη βρίσκει την πρόταση χυδαία.
Η Ντουνιάσσα, η καμαριέρα θέλει να ταξιδέψει στο εξωτερικό.
Ο Γιεπιχόντωφ, ο λογιστής, θέλει να την παντρευτεί.
Ο Γιάσσα, ο υπηρέτης, δε θέλει τα ανήθικα κορίτσια.
Η Σαρλόττα, η γκουβερνάντα, θέλει κάποιον να μιλήσει, να μη νιώθει πια μοναξιά.
Ο Τροφίμοφ, ο φοιτητής θέλει να ξεπεράσει κάθε τι μικρό και τιποτένιο, που εμποδίζει τους ανθρώπους να ‘ναι ελεύθεροι κι ευτυχισμένοι.
Η Άνια, επηρεασμένη από τον Τροφίμοφ, δεν αγαπάει πια τον βυσσινόκηπο.
22 Αυγούστου. Ο βυσσινόκηπος βγαίνει στον πλειστηριασμό.
Όλοι περιμένουν τον Γκάγιεφ, τον αδελφό της Λιούμποφ να επιστρέψει με νέα για την τύχη του κτήματος.
Παρ’όλα αυτά διοργανώνουν χορό, αρνούμενοι να αντιμετωπίσουν το διαφαινόμενο τέλος.
Ο Γκάγιεφ επιστρέφει με τον Λοπάχιν.
Ο Λοπάχιν έχει αποκτήσει τον βυσσινόκηπο, μπορεί πια να πραγματοποιήσει το σχέδιό του.
Οι ήρωες του έργου δεν μπορούν παρά να αποχαιρετήσουν σταδιακά τον βυσσινόκηπό τους, ο καθένας με τον τρόπο του…
Λίγα λόγια για το έργο
Ο Άντον Τσέχωφ, γιατρός και μεγαλοφυής διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας, σφράγισε την παγκόσμια δραματουργία με την απαράμιλλη μαεστρία του να κρύβει τα μεγάλα δράματα στην εκκωφαντική σιωπή και να σκιαγραφεί τους ανθρώπους –εμάς δηλαδή– έτσι ακριβώς όπως είναι, στα καλύτερα και στα χειρότερά τους, με τα γέλια τους και τα φαντάσματά τους, γυμνούς στην περιπέτεια της ζωής.
Ο Βυσσινόκηπος ανέβηκε για πρώτη φορά στις 17 Ιανουαρίου του 1904, στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας, σε σκηνοθεσία του Κονσταντίν Στανισλάφσκι. Ο Τσέχωφ πέθανε λίγους μήνες αργότερα, από φυματίωση, λίγες μέρες μετά την έκδοση του έργου.
Ο Στανισλάφσκι, όταν διάβασε το έργο, έγραψε στον Τσέχωφ: «Έβαλα τα κλάματα διαβάζοντάς το και δεν μπορούσα να σταματήσω». Και ο συγγραφέας του απάντησε: «Το έργο μου δεν είναι δράμα, αλλά κωμωδία, στιγμές-στιγμές μάλιστα φάρσα».
Στην Ελλάδα, ο Βυσσινόκηπος πρωτοπαίχτηκε το 1939 από το Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν. Ακολούθησαν σημαντικά ανεβάσματα του έργου από κρατικές σκηνές, αλλά και θιάσους του ελεύθερου θεάτρου.
Eimuntas Nekrošius, Anatoly Efros, Giorgio Strehler, Otomar Krejća, Stefan Pucher, Peter Brook είναι ορισμένοι από τους κορυφαίους Ευρωπαίους σκηνοθέτες που καταπιάστηκαν με το τσεχωφικό αριστούργημα, υπογράφοντας σημαντικότατες δημιουργίες τους.
Στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας, κατά τη διάρκεια των προβών του Γλάρου, ένας από τους ηθοποιούς είπε ότι σε όλο το έργο θα ακούγονταν βατράχια, τριζόνια και σκυλιά πίσω από τη σκηνή. «Σε τι χρειάζεται αυτό;», ρώτησε με κάποια δυσαρέσκεια στη φωνή του ο Τσέχωφ. «Για να είναι αληθινό», απάντησε ο ηθοποιός. «Αληθινό, ε;», επανέλαβε γελώντας ο Τσέχωφ. Και ύστερα από μια μικρή παύση είπε: «Η σκηνή είναι Τέχνη. Υπάρχει ένας πίνακας του Κραμσκόι, όπου τα πρόσωπα είναι θαυμάσια ζωγραφισμένα. Τι θα λέγατε αν σε ένα από αυτά τα πρόσωπα κόβαμε τη ζωγραφισμένη μύτη και βάζαμε μια ζωντανή; Η μύτη θα είναι αληθινή, αλλά ο πίνακας θα έχει χαλάσει».
Τιμές εισιτηρίων: 15 – 18 – 28 € | Μειωμ. 10 – 12 – 15 € | Άνεργοι 5 €
Παράλληλες εκδηλώσεις
Τετάρτη 29 Απριλίου 2015
Συζήτηση μετά την παράσταση “Βυσσινόκηπος” με τους συντελεστές.
Συντονισμός: Γρηγόρης Ιωαννίδης, κριτικός θεάτρου και επίκουρος καθηγητής του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών
2000
2k
