Το ΠΟΡΤΑ παρουσιάζει αυτή την περίοδο την παράσταση “Μαύρο Χιόνι- το ημερολόγιο ενός μακαρίτη” σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου. Μια ποιητική παράσταση με πηγαίο χιούμορ, έντονες κινηματογραφικές εναλλαγές εικόνων και καταιγιστικό ρυθμό δίνοντας πνοή σε ένα έργο που αναδεικνύει την καταπίεση και την περιθωριοποίηση που υφίσταται ο καινοτόμος δημιουργός από το κατεστημένο, ο νέος καλλιτέχνης από τους γηραιότερους και ο ανυπεράσπιστος πολίτης από την εξουσία. Ο Γιάννης Στεφόπουλος που συμπρωταγωνιστεί μαζί με μια δυνατή ομάδα ηθοποιών μιλάει στα Θ.Π για την παράσταση, τα ολοκληρωτικά καθεστώτα καθώς και για τη στάση του καλλιτέχνη απέναντι σ’ αυτά.
Συνέντευξη στη Μάρω Καστράτου
Μαύρο Χιόνι- το ημερολόγιο ενός μακαρίτη” σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου. Μια παράσταση βασισμένη στο αυτοβιογραφικό Θεατρικό Μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ, που άφησε λόγω του θανάτου του ημιτελές. Πως προέκυψε η συνεργασία και ποιός ο δικός σου ρόλος μέσα σε μια μια ολόκληρη πινακοθήκη χαρακτήρων που σκιαγραφεί το συγκεκριμένο έργο;
Πάνω από 10 χρόνια πριν, είχα συμμετάσχει σε ένα workshop που είχε οργανώσει ο Κώστας Φιλίππογλου, με θέμα το «Θεατρικό Μυθιστόρημα» του Μπουλγκάκωφ. Θυμάμαι ότι ήταν ένα πενθήμερο αυτοσχεδιασμών και μιας πρώτης εξερεύνησης πάνω στον “περίεργο” κόσμο του Μπουλγκάκωφ. Είμαι πολύ χαρούμενος που μετά από τόσο καιρό ήρθε η ώρα να ταξιδέψει το έργο μαζί με το κοινό, σε μια παράσταση που όλοι οι ηθοποιοί περνάμε μέσα από πολλούς ρόλους, προσπαθώντας να πλησιάσουμε το ονειρικό μυαλό του συγγραφέα.
Το Θεατρικό μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ αποτυπώνει με χιούμορ και διαβρωτικό σαρκασμό τη θέση του καλλιτέχνη, και συγκεκριμένα ενός συγγραφέα, σ’ ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, επί Στάλιν. Νομίζεις ότι αυτά τα εμπόδια παραμένουν διαχρονικά και στη σημερινή εποχή;
Ζούμε σε ένα παγκοσμιοποιημένο ολοκληρωτικό καθεστώς. Από τη στιγμή π.χ. που δεν μπορείς να αποφασίσεις σαν χώρα για την τύχη σου, τότε, ναι, αυτό είναι μία μορφή ολοκληρωτισμού. Ακόμα και στην τέχνη, στη δουλειά μας, συχνά αναγκάζεσαι να αυτολογοκριθείς, φοβούμενος ότι αυτό που θα πεις ή θα κάνεις μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν είναιpolitically correct, ή αρεστό, ή mainstream …όλο αυτό μπορεί να σε οδηγήσει σε συμβιβασμούς και υποχωρήσεις που με τη σειρά τους οδηγούν στην απάθεια, αγαπημένο συστατικό του ολοκληρωτισμού.
Ο Μπουλγκάκοφ έγραψε το “Μαύρο Χιόνι” παράλληλα με το εμβληματικό του πόνημα “Μαιτρ και Μαργαρίτα”. Υπάρχουν πιστεύεις ομοιότητες μεταξύ των δύο έργων τόσο σε συγγραφικό , όσο και σε νοηματικό επίπεδο;
Ο Μπουλγκάκωφ έγραψε παράλληλα το “Μαιτρ και Μαργαρίτα”, που το ολοκλήρωσε, και το “Μαύρο χιόνι”, που έμεινε ημιτελές, αφού τον πρόλαβε ο θάνατος το 1939.
Και στα δύο έργα, μέσα από ένα κόσμο φανταστικό – ονείρου, ουσιαστικά σαρκάζει το σοβιετικό καθεστώς και κατ’ επέκταση τα ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Κοινοί του δαίμονες – άγγελοι, η σάτιρα, ο διάβολος – μεφιστοφελής, η γάτα ως συνομιλητής ή τιμωρός, η Μόσχα, η αντίδρασή του σε οτιδήποτε αυταρχικό και η ανατροπή που προκαλεί, στις “κανονικες” – “φυσιολογικες” ζωές των ανθρώπων, είτε ως διάβολος, είτε ως Μαξούντωφ.
Ο Κώστας Φιλίππογλου χρησιμοποιεί τις δυνατότητες του σωματικού θεάτρου και στη συγκεκριμένη παράσταση. Πόσο εύκολο ή δύσκολο για σένα ήταν να ενταχθείς στο δύσκολο σκηνοθετικό εγχείρημα της μεταφοράς ενός λογοτεχνικού κειμένου στη σκηνή και στο λεγόμενο σωματικό-δημιουργικό θέατρο.
Το μεγάλο χάρισμα του Κώστα στις σκηνοθεσίες του, είναι ότι παίρνει από τους ηθοποιούς, μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς και την ελευθερία δημιουργίας και έκφρασης που τους επιτρέπει, τα στοιχεία για να πλάσει ποιητικές εικόνες και να αφηγηθεί την ιστορία του. Αυτό δίνει στον ηθοποιό τη δυνατότητα να διμηουργεί, σε απόλυτη δημοκρατία, και παράλληλα να εχει στο βαθμό που του αναλογεί την ευθύνη για το αποτέλεσμα.
Έχεις συνεργαστεί με μερικούς από τους πιο σημαντικούς έλληνες σκηνοθέτες τόσο στο θέατρο,όσο και στο σινεμά. Ποιές συνεργασίες θυμάσαι με ιδιαίτερη αγάπη;
Είχα πάντα την ευτυχία στο θέατρο, να αποφασίζω για τις επιλογές μου. Είναι δύσκολο να προκρίνεις δουλειές και να αφήνεις άλλες.
Σίγουρα πάντως η επί 13 χρόνια συμμετοχή μου στην Ομάδα Θέαμα και οι παραστάσεις σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα είναι καταλυτικές, όπως και οι δουλειές που έχω κάνει μέχρι τώρα με τον Κώστα Φιλίππογλου.
2000
2k
