Στη Βέροια, το 2005 συνέβη μια αποτροπιαστική γυναικοκτονία. Ένας 23χρονος στραγγάλισε την 20χρονη σύντροφό του για λόγους ζηλοτυπίας, με την οποία διατηρούσε σχέση επί πέντε χρόνια. Ο 50χρονος ξάδελφός του τον βοηθά να θάψει το πτώμα σε μια ερημική περιοχή στις όχθες του Αλιάκμονα. Ο δολοφόνος δηλώνει βαθιά πληγωμένος από την εξαφάνιση της αγαπημένης του, αφήνοντας υπόνοιες ότι έφυγε στην Αθήνα με κάποιον άλλον. Τέσσερις μήνες μετά, σπάει και ομολογεί το αποτρόπαιο έγκλημά του.
Ο 36χτονος ηθοποιός, σκηνοθέτης και συγγραφέας, Γιώργος Χριστοδούλου, εμπνέεται από αυτό το γεγονός για το πρώτο του θεατρικό έργο, ” Ο Συνεργός”. Το έργο του είναι μια σύγχρονη τραγωδία. Ο συγγραφέας ακολουθεί τα γεγονότα και τα εμπλουτίζει με στοιχεία μυθοπλασίας, όπως είναι η παρουσία της Τασούλας, της γυναίκας του ξαδέλφου. Ακόμα επιλέγει να μην εστιάσει στους δύο πρωταγωνιστές της τραγωδίας, στον θύτη και το θύμα, αλλά επικεντρώνει το βλέμμα του στους δευτεραγωνιστές, στον ξάδελφο, στην Τασούλα , στη μητέρα του θύματος και σε όλη την κλειστή κοινωνία του χωριού. Όλοι αυτοί λειτουργούν σαν ένα είδος αρχαίου χορού. Αυτός “ο χορός” γίνεται πρωταγωνιστής και αντανακλά κάτι από τον χαρακτήρα της κλειστής κοινωνίας και ΔΡΑ σαν “αρχαίος χορός”. Παρακολουθεί τα γεγονότα, συμμετέχει ψυχολογικά και συναισθηματικά, σχολιάζει, συμπάσχει, αγωνιά λόγω γνώσης ή άγνοιας, συγκαλύπτει, συμβουλεύει, αμφιταλαντεύεται αλλά ποτέ ΔΕΝ ΕΝΕΡΓΕΙ. Αυτή η αδράνεια που συνοδεύεται από μια εκκωφαντική σιωπή είναι μια ολοφάνερη ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ.
Ο Χριστοδούλου με την γραφή του δεν κατονομάζει μόνον έναν Συνεργό, αλλά επεκτείνει την έννοια σε ένα ευρύτερο πεδίο. Απογυμνώνει σταδιακά τη παθογένεια της κλειστής κοινωνίας, κάποια μέλη της οποίας έχουν μεγαλύτερο ή μικρότερο μερίδιο ευθύνης. Η Τασούλα, μια άβουλη νεαρή νοικοκυρά, γνωρίζει αλλά δεν μιλά. Αδρανοποιείται εγκλωβισμένη ανάμεσα στον έρωτα για τον άνδρα της και στο ηθικό καθήκον απέναντι στην αδελφική της φίλη και θύμα.. Η χωρίς δεύτερη σκέψη του ξαδέλφου να βοηθήσει τον συγγενή του- δολοφόνο περιπλέκει τα όρια μεταξύ καθήκοντος, οικογένειας, φιλίας, αγάπης, έρωτα. Η μητέρα του θύματος δηλώνει άγνοια για πολλά ζητήματα που απασχολούσαν την κόρη της και αναρωτιέται μήπως με την συμπεριφορά της έδιωξε μακριά το παιδί της. Τέλος τα σεξιστικά σχόλια των συγχωριανών που υποδαύλιζαν την παθολογική ζήλια του δράστη. Επίσης ο συγγραφέας φωτίζει τον οριακό ψυχισμό του δολοφόνου παρουσιάζοντας τον επηρμένο και κυνικό τρόπο με τον οποίο περιφερόταν στα κανάλια, αντιμετώπιζε τη μάνα του θύματος, τους συγχωριανούς του κσθώς και τους αστυνομικούς μέχρι της τελικής κατάρρευσής του.
Αυτή η “τοπική τραγωδία” κλείνει με την δίκαιη τιμωρία των ενόχων και με μια συμβολική “κάθαρση”: το λευκό άνθος της γαρδένιας, ενός ταλαιπωρημένου φυτού στη βεράντα της Τασούλας που θα το φροντίζει στο εξής ακολουθώντας τις συμβουλές της μητέρας του θύματος.
Σε αυτήν την τρίτη του σκηνοθεσία ο Γιώργος Χριστοδούλου ακολουθεί μια ρεαλιστική προσέγγιση του κειμένου δημιουργώντας κατάλληλη ατμόσφαιρα και αφήνοντας να αναπτυχθούν οι διαφορετικοί χαρακτήρες. Ξεδιπλώνει δεξιοτεχνικά τα συναισθήματα, τις εσωτερικές συγκρούσεις, τις αμφιταλαντεύσεις και τις δυσάρεστες συνέπειες που υφίσταται ο κοινωνικός περίγυρος του δράστη. Ενώ η χρήση του video (Δομνίκη Μητροπούλου και Αλέξης Ορφανίδης) κινείται στον αντίποδα της ζοφερής ατμόσφαιρας του έργου.Τα videos ενσωμστωμένα στη δράση του έργου χαρίζουν ξένοιαστες στιγμές και ανεμελιά (σκηνές από τα γενέθλια του θύματος), συγκίνηση (περιφορά του Επιταφίου, παραπέμποντας σε μια “άταφη” παραχωμένη νεκρή) αλλά και ποιητική διάθεση με τις ονειρικές αναπολήσεις της Τασούλας, η οποία φορώντας το πλαστικό ροζ γάντι της κουζίνας αναπολεί το δαντελένιο γάντι του γάμου της και το νυφικό της, εικόνες που υπόσχονταν μια ανέφελη ζωή.
Κορυφαία σκηνή της παράστασης η συνάντηση στο σπίτι του ξαδέλφου: του δολοφόνου, της μητέρας του θύματος , του ξαδέλφου και της Τασούλας στην οποία συγκρούονται η αλαζονεία του δολοφόνου με την αγωνία της μάνας ενώ φοβερές τύψεις και ενοχές κυριεύουν το ζευγάρι χωρίς όμως να τολμά να αρθρώσει λέξη.
Το κατάλευκο, λιτό σκηνικό των Αλέξανδρου Γαρνάβου και Τζίνας Ηλιοπούλου αποτελεί μέρος της δραματουργίας του έργου. Κυριαρχεί στη σκηνή του θεάτρου αφήνοντας, δίπλα, ένα μικρό χώρο για άλλες δράσεις. Αυτό το λευκό δωμάτιο έχει έναν μόνο τοίχο και αυτόν με μια τεράστια ρωγμή από την οποία αργότερα θα εισβάλλει ορμητικά χώμα για να το βρωμίσει δίνοντας τέλος σε μια περίοδο αθωότητας. Μια ουσιαστική και μεταφορική χρήση του χώματος παραπέμποντας στο μαύρο χώμα που σκεπάζει το αδικοχαμένο θύμα αλλά και την πλημμύρα των τύψεων και των ενοχών που κατακλύζουν το ζευγάρι. Ένα σπίτι ουσιαστικά εύθραυστο και ευάλωτο διότι εξ αρχής απουσιάζουν οι άλλοι τοίχοι αφήνοντας “ελεύθερα” το έξω, τον κοινωνικό περίγυρο, να εισβάλλει βίαια μέσα, στην οικογενειακή εστία δυναμιτίζοντάς την. Ο εύστοχος φωτισμός της Ναυσικάς Χριστοδουλάκη ενισχύσει την ατμόσφαιρα του έργου, ενώ οι μουσικές επιλογές του Γιάννη Λαουτσάκη σχολιάζουν τη δράση και φορτίζουν συναισθηματικά τους θεατές.
Οι τέσσερις ηθοποιοί υπήρξαν εξαιρετικοί. Ο Χρήστος Κοντογεώργης, στο ρόλο του ξαδέλφου, απέδωσε με εκπληκτική συνέπεια της μεταπτώσεις ενός ανθρώπου που ξαφνικά διαπερνά τα όρια και από την αμεριμνησία περνά στην ανασφάλεια και το ζόφο. Η Μαρία Προϊστάκη ενσάρκωσε με ενσυναίσθηση και βαθιά ευαισθησία μια απλή κοπέλα που ξαφνικά πρέπει να διαχειριστεί μια τραγικά δύσκολη κατάσταση που την ξεπερνά. Η Φανή Παναγιωτίδου δημιούργησε μια σπαρακτική μητρική φιγούρα ελέγχοντας πλήρως τα εκφραστικά της μέσα. Ο δε Γιώργος Τριανταφυλλίδης έπλασε με νεύρο, δυναμισμό, εκρηκτικό παίξιμο και συναρπαστική πειστικότητα έναν υπερφίαλο εγωιστή δολοφόνο.
Η δυναμική του κειμένου, η δυνατή ερμηνεία των ηθοποιών, η έντονα ρεαλιστική σκηνοθεσία και τα ιδιαίτερα μουσικά ακούσματα δίνουν μια δυνατή γροθιά στο στομάχι των θεατών.Ένα έργο που τόλμησε να ασχοληθεί, με μια ιδιαίτερα ξεχωριστή ματιά, με ένα εξαιρετικά επίκαιρο θέμα. Ήδη το 2022 έφυγε παίρνοντας μαζί του 22 πρόωρα χαμένες ψυχές, 22 ΣΤΥΓΕΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΕΣ.
2000
2k
