Η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσίασε για πρώτη φορά, μεταξύ 24 – 29 Σεπτεμβρίου, μετά από ένα μακρύ διάστημα λόγω της πανδημίας, στην αίθουσα ” Σταύρος Νιάρχος ” , του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το πολυαναμενόμενο οπερατικό project της Μαρίνας Αμπράμοβιτς, οι ” Επτά θάνατοι της Μαρίας Κάλλας “. Το project υποστηρίζει μια φιλόδοξη διεθνή συμπαραγωγή αποτελούμενη από την Κρατική Όπερα της Βαυαρίας, τη Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, την Εθνική Όπερα του Παρισιού και το Θέατρο ” Σαν Κάρλο ” της Νάπολης . Η υλοποίηση του εγχειρήματος στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε με την στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος “Σταύρος Νιάρχος “.
Ένα μεγαλόπνοο καλλιτεχνικό project που γεννά προσδοκίες συμπεριλαμβανομένου του “αφηγήματος ” που συνοδεύει το project, σχετικά με τα κοινά στοιχεία που συνδέουν τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς με τη Μαρία Κάλλας όπως και τον άσβεστο έρωτα της Κάλλος για τον Ωνάση που προκαλεί το θάνατό της από ” ραγισμένη καρδιά “. Τέλος που έχουν οι περισσότερες οπερατικές ηρωίδες που ερμήνευσε.
Ένα καλλιτεχνικό γεγονός που προκαλεί το ενδιαφέρον για κάτι το μεγαλειώδες , το οποίο εγγυώνται δύο μεγάλα ονόματα: ως πηγή έμπνευσης η Divina Μαρία Κάλλας και ως ερμηνεύτρια- performer η Ιέρεια της performance art Μαρίνα Αμπράμοβιτς. Ένα project που το σκεπάζει η βαριά σκιά του ” θανάτου “, λέξη που εμπεριέχει το σκοτάδι και το φως, την πτώση και τη λύτρωση.
Οι προσδοκίες και οι ελπίδες για ένα θέαμα μοναδικό, μάλλον δεν ευοδώθηκαν. Και αυτό γιατί σε όλο το Α’ μέρος η 75χρονη καλλιτέχνης, σε μια αμφίσημη ερμηνεία, ξαπλωμένη, ακίνητη σε ένα κρεβάτι, είτε αναπαράγει ως Μαρίνα Αμπράμοβιτς επτά σκηνές θανάτου από ισάριθμες όπερες που ερμήνευσε η Μαρία Κάλλας, είτε αναπολεί ή ονειρεύεται, ως Μαρία Κάλλας, τις πλέον συγκλονιστικές της ερμηνείες στο bel canto, οι οποίες ταυτίζονται με τους τραγικούς θανάτους των ηρωίδων.
Ως Βιολέτα πεθαίνει από φυματίωση στην “Τραβιάτα” του Βέρντι, ως Τόσκα βουτά στο κενό στην ομώνυμη όπερα του Πουτσίνι, ως Δυσδαιμόνα πεθαίνει από έναν πύθωνα που την στραγγαλίζει στον ” Οθέλλο” του Βέρντι, ως Μαντάμ Μπατερφλάι αυτοκτονεί στην ομώνυμη όπερα του Πουτσίνι, ως Κάρμεν από μαχαίρωμα στην “Κάρμεν” του Μπιζέ, ως Λουτσία από τρέλα στην όπερα “Λουτσία Ντι Λαμμερμούρ ” του Ντονιτσέτι και ως Νόρμα πέφτει στην πυρά μαζί με τον Ρωμαίο εραστή της στην ομώνυμη όπερα του Μπελλίνι.
Μια σειρά από επτά μέτρια videos που εικονοποιούν αντίστοιχα τους επτά θανάτους των ηρωίδων που ερμηνεύει η Μαρίνα Αμπράμοβιτς με παρτενέρ τον Ουίλλεμ Νταφόε. Θάνατοι που προοικονομούν το μοιραίο τέλος της Μαρίας Κάλλας, σε ηλικία 54 χρονών από “ραγισμένη καρδιά”. Κάποια videos καταθέτουν μια ανατρεπτική ματιά ( “Κάρμεν”, “Νόρμα” και ιδιαίτερα το video της “Μαντάμ Μπατερφλάι “), στο οποίο σχολιάζονται οι καταστροφικές συνέπειες από τη ρίψη ατομικής βόμβας στην Ιαπωνία. Η ομώνυμη ηρωίδα μαζί με το παιδί της, φορώντας ειδικές στολές κατά της πυρηνικής ενέργειας, διασχίζουν ένα έρημο – νεκρό τοπίο. Σε αυτά τα videos τις άριες ερμηνεύουν οι έξοχες μονωδοί : Βασιλική Καραγιάννη, Έλενα Κελεσίδη, Τσέλα Κοστέα, Ελένη Κανέλος, Χρυσάνθη Σπιτάδη, Μαριλένα Στριφτάμπολα, Άννα Στυλιανάκη.
Στο Β’ μέρος, η Μαρίνα Αμπράμοβιτς , ως Μαρία Κάλλας πλέον, εγκαταλείπει το κρεβάτι και περιφέρεται ανήσυχη στην κρεβατοκάμαρα του διαμερίσματός της στο Παρίσι. Ασχολείται με μικροπράγματα και αναπολεί τον Αρίστο ( Αριστοτέλη ) με κρυφή προσμονή. Μια ερμηνεία χωρίς κάτι το ιδιαίτερο που να θυμίζει τις καταπληκτικές ικανότητες και τις πρωτοποριακές εγκαταστάσεις της απαράμιλλης Σέρβας εικαστικού και performer.
Η πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Μάρκο Νικοντίεβιτς συνοδεύει τις τελευταίες στιγμές της Μαρίας Κάλλας που “φεύγει” από “ραγισμένη καρδιά” (καρδιακή προσβολή), σηματοδοτώντας την ταύτιση του σκηνικού και του πραγματικού της θανάτου.
Αυτό το μεγαλεπήβολο δρώμενο, στο οποίο συνυπάρχουν πολλές τέχνες, κλείνει με τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς, ως Μαρία Κάλλας στο ρόλο της Νόρμας, μέσα σε μια πολύ εντυπωσιακή , ολόχρυση τουαλέτα ( κοστούμια Ρικκάρντο Τίσι ) – ένας απαστράπτων Αστέρας στον ουράνιο θόλο της Όπερας – να στέκεται στο κέντρο του προσκηνίου , με έναν προβολέα ( φωτισμοί Ουρς Σαίνεμπαουμ ) να στοχεύει επάνω της δημιουργώντας ένα “τεράστιο φωτοστέφανο” μέσα στο οποίο μιμείται τις κινήσεις της Μαρίας Κάλλας, την ώρα που ερμηνεύει την πασίγνωστη άρια της Νόρμας από την ομώνυμη όπερα. Αυτή είναι η πρώτη και η μοναδική φορά, σε όλη τη διάρκεια της performance, που ακούγεται η φωνή της Κάλλας να ερμηνεύει θεϊκά την άρια “Κasta Diva”.
Ένα οπερατικό project με μεγάλες προσδοκίες που ωστόσο άφησε ανάμεικτες εντυπώσεις.
2000
2k
