Η Επιθεώρηση είναι είδος θεατρικής τέχνης που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα. Χαρακτηρίζεται από εναλλαγές πράξεων δηλαδή αλλεπάλληλων σκηνών μουσικής, τραγουδιού, χορού, διαλόγων, μπαλέτου κλπ. Τα κυρίαρχα στοιχεία της είναι ο κωμικός λόγος, η σάτιρα, ο αναχρονισμός και η αμφισβήτηση της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας.
Η εξέλιξη αρχικά του κινηματογράφου τη δεκαετία του ’60 και η εμφάνιση εν συνεχεία της τηλεόρασης περιόρισαν μεν, όμως δεν εξαφάνισαν την Επιθεώρηση, ωστόσο η τελευταία παρέκκλινε του αρχικού της προσανατολισμού, ιδιαίτερα από τη δεκαετία του ’80 και εντεύθεν. Σαν αιτία για αυτή την μεταστροφή θεωρείται από πολλούς η μεταβολή των ηθών, κάτι που αντανακλάται πρώτιστα στην Επιθεώρηση σε σχέση με τα υπόλοιπα παρεμφερή είδη θεάματος, όσο και η ένδεια θεατρικών συγγραφέων, μετά το θάνατο ή την απόσυρση κορυφαίων του είδους όπως οι Σώτος Πετράς, Δημήτρης Ευαγγελίδης, Παναγιώτης Παπαδούκας, Νίκος Καμπάνης, Τάκης Μακρίδης, Γιάννης Ξανθούλης, Κώστας Παναγιωτόπουλος, Δημήτρης Ψαθάς, Χρήστος Γιαννακόπουλος, Πολύβιος Βασιλειάδης, Νίκος Τσιφόρος, Ασημάκης Γιαλαμάς, Αλέκος Σακελλάριος.
Ωστόσο στη δεκαετία του 80 ( και μερικοί και στη δεκαετία του 90) έκαναν τις τελευταίες εμφανίσεις τους στην επιθεώρηση σημαντικοί ηθοποιοί όπως η Ρένα Βλαχοπούλου, ο Θανάσης Βέγγος,ο Νίκος Ρίζος, ο Κώστας Χατζηχρήστος,ο Μίμης Φωτόπουλος ο Γιάννης Γκιωνάκης, ο Κώστας Βουτσάς , ο Γιώργος Κωνσταντίνου, ο Γιάννης Μιχαλόπουλος, ο Ντίνος Ηλιόπουλος, η Άννα Καλουτά, ο Νίκος Σταυρίδης, η Ζωζώ Σαπουντάκη, ο Ορέστης Μακρής, η Δέσποινα Στυλιανοπούλου και τόσοι ακόμα…
Χαρακτηριστική η μεγάλη επιτυχία ηθοποιών που μεσουράνησαν τη δεκαετία του 80 τόσο στο σινεμά , όσο και στην επιθεώρηση . Στάθης Ψάλτης, Χάρυ Κλυν, Μιχάλης Μόσιος, Ρένα Παγκράτη, Ελένη φιλίνη, Σταμάτης Γαρδέλης, Μαρία Μπονέλλου, Νάντια Φοντάνα, Πάνος Μιχαλόπουλος, Νίκος Παπαναστασίου, Κώστας Τσάκωνας, Αθηνά Μαυρομμάτη, Τόνυ Αντόνυ, Όλια Στεφανίδου και πολλοί ακόμα!
Καίτη Φίνου, Ρένα Παγκράτη, Ελένη Φιλίνη, Σοφία Αλιμπέρτη, Στηβ και Τέτα Ντούζου, Σταμάτης Γαρδέλης, Πάνος Μιχαλόπουλος, Λίντα Γίγα, Ισμήνη Καλέση, Έφη Πίκουλα, Λίλα Καφαντάρη, Βάσια Παναγοπούλου, Μιχάλης Μόσιος, Παναγιώτης Σουπιάδης και τόσοι άλλοι, οι απόλυτοι σταρ της δεκαετίας του 80 στον κιμηματογράφο ,στη βιντεοκασέτα και στην επιθεώρηση!
Χαρακτηριστική και η εμφάνιση της Ελεύθερης Σκηνής. Το 1980, το «Ελεύθερο Θέατρο» μετονομάστηκε σε «Ελεύθερη Σκηνή».Ηθοποιοί, σκηνοθέτες, μουσικοί και συγγραφείς που καθορίζουν μέχρι σήμερα το θεατρικό χάρτη κάνουν τη εμφάνισή τους. Οι παρέες έχουν κέφια και δημιουργούν για να διασπαστούν με την εμφάνιση της ιδιωτικής τηλεόρασης και ν’ ακολουθήσει ο καθένας το δικό του δρόμο. Λάκης Λαζόπουλος, Σταμάτης Φασουλής, Άννα Παναγιωτοπούλου, Λουκιανός Κηλαηδόνης,Μίνα Αδαμάκη, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Δημήτρης Χρυσομάλης, Φίλιππος Σοφιανός, Νατάσα Τσακαρισιάνου, Γιώργος Κέντρος, Σταμάτης Κραουνάκης, Βέρα Κρούσκα,Χρήστος Βαλαβανίδης, Χρυσούλα Διαβάτη και τόσοι άλλοι μεσουρανούν στο είδος της επιθεώρησης.
Παραστάσεις που μυρίζουν δημοκρατία και ελευθερία λόγου, χωρίς βωμολοχίες και ύβρεις, όπως «Αναντάμ Παπαντάμ» (1980) στο Άλσος Παγκρατίου, με τις οι επιθεωρήσεις «Της Ελλάδας το κάγκελο» (1981) στο θέατρο «Σμαρούλα», «Αλλαγή κι απάνω τούρλα» (1981) στο θέατρο «Βέμπο», «Γιατί χαίρεται ο κόσμος;» (1982). Το επιθεωρησιακό μοντέλο φαίνεται αν όχι να μεταλλάσσεται, να εξελίσσεται και κρίνεται ως το πιο επιβεβλημένο για να εκφράσει τις απαιτήσεις τις εποχής. Οι ηθοποιοί γράφουν όλοι μαζί τα κείμενα, παίζουν όλοι μαζί και ο καθένας προσθέτει την δική του καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία δημιουργώντας ένα ετερογενές υποκριτικό αποτέλεσμα.
Συγγραφείς της επιθεώρησης με μεγάλες επιτυχίες είναι Γιαννακόπουλος, Σακελλάριος, Ευαγγελίδης, Ασημακόπουλος, Γιαννουκάκης, Σπυρόπουλος, Γιαλαμάς, Παπαδούκας, Μιχαηλίδης, Τραϊφόρος, Ελευθερίου, Βασιλειάδης, Φατσέας, Δόξας, Πρετεντέρης, Νικολαίδης, Οικονομίδης, Θίσβιος, Καμπάνης, Λαζαρίδης, Μακρίδης, Καραγιάννης.
Σημαντική συμβολή στην επιθεώρηση τα επιθεωρησιακά θέατρα ΑΚΡΟΠΟΛ και ΒΕΜΠΟ που μας χάρισαν σπουδαίες παραστάσεις. Στο ΘΕΑΤΡΟ ΑΚΡΟΠΟΛ οι επιχειρήσεις Βασίλη Μπουρνέλη με συγγραφείς τους Ασημακόπουλο, Σπυρόπουλο, Παπαδούκα, μουσικοσυνθέτη το Γιώργο Μουζάκη και σκηνογράφο το Γιώργο Ανεμογιάννη. Στο ΘΕΑΤΡΟ ΒΕΜΠΟ η Σοφία Βέμπο με τον Μίμη Τραϊφόρο.
Άλλοι παραγωγοί επιθεωρησιακών παραστάσεων ήταν ο Τάκης Μακρίδης ΘΕΑΤΡΑ ΡΕΞ («Φάτους πριν σε φάνε» των Καμπάνη-Μακρίδη) και ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ («Οδός ονείρων») του Μάνου Χατζιδάκι.
Ο Κώστας Χατζηχρήστος , το μεγάλο αστέρι της επιθεώρησης.
Ο Βαγγέλης Λιβαδάς, σύζυγος της Σμαρούλας Γιούλη έχει προσφέρει αξιόλογες θεατρικές παραγωγές στα ΘΕΑΤΡΑ ΠΑΡΚ και ΒΕΜΠΟ με νέους συντελεστές (Λαζόπουλος, Φασουλής, Κιμούλης, Ξανθούλης, Πιατάς, Κραουνάκης, Παναγιωτοπούλου).
Ο Νίκος Σοφιανός, ΘΕΑΤΡΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ «Σας αρέσει το πασοκολλητό» των Καμπάνη, Μακρίδη.
Ο Νίκος Ρίζος με μακρόχρονη, πετυχημένη επιχειρηματική δραστηριότητα και συνεργάτες τους Κωσταντάρα, Κοντού, Χρονοπούλου, Γκιωνάκη, Βουτσά, Νικολαίδη, Ρίζου.
Οι Αδελφοί Μαροσούλη, ΘΕΑΤΡΑ ΔΕΛΦΙΝΑΡΙΟ,ΟΡΦΕΑΣ,ΚΑΛΟΥΤΑ,ΑΘΗΝΑ με προσεγμένες και μεγάλου κόστους παραγωγές.
Ο Αλέξανδρος Παρίσης, ΘΕΑΤΡΑ ΑΚΡΟΠΟΛ, ΠΕΡΟΚΕ, ο Τάσος Τσιβουτζίδης, ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΣΟΣ.
Επιμέλεια,αρχείο Γ.Λ