Μετά τον χωρισμό της με τον Χορν το 1959, η Έλλη Λαμπέτη συνεχίζει τη θεατρική της πορεία τη δεκαετία ’60 με δικό της θίασο. Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ήταν το “Λεωφορείο ο πόθος”. Η ερμηνεία της ως Μπλανς έμεινε στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου και συγκίνησε τόσο κοινό ,όσο και καλλιτέχνες σε σημείο που να της στείλει και συγχαρητήρια επιστολή ο Σεφέρης!
Επιμέλεια αφιερώματος : Γιάννης Καντήρος
Η πρώτη παράσταση του “Λεωφορείον ο πόθος” στην Ελλάδα έγινε το 1949 σε σκηνοθεσία Καρολου Κουν και ερμηνεία Μελίνας Μερκούρη και Βασίλη Διαμαντόπουλου, όπου ακούστηκε και για πρώτη φορά το τραγούδι “Χάρτινο το φεγγαράκι” σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι και στίχους Νίκου Γκάτσου.
Τα έργα του Τενεσσή Ουίλλιαμς παίζονται σχεδόν κάθε χρόνο με αποτέλεσμα να θεωρείται ο πιο δημοφιλής θεατρικός συγγραφέας στην Ελλάδα. Οι αντιήρωές του κατάφεραν να γίνουν απ’ τους πιο χαρακτηριστικούς και δύσκολους ρόλους του παγκόσμιου ρεπερτορίου, ιδιαίτερα ο ρόλος της Μπλανς. Άλλωστε, οι φράσεις “το αντίθετο του θανάτου είναι ο πόθος” και “δε μ’ αρέσει ο ρεαλισμός, θέλω μαγεία” είναι πλέον κλασσικές…
Η Μπλάνς , μια καθηγήτρια από τις Νότιες Πολιτείες, επισκέπτεται μετά τον πλειστηριασμό της οικογενειακής περιουσίας της την αδελφή της Στέλλα , που ζει με τον άντρα της Στάνλεϋ Κοβάλσκυ στη Νέα Ορλεάνη. Ο Κοβάλσκυ, που ως Πολωνός μετανάστης και εργάτης αντιμετωπίζεται υποτιμητικά από την Μπλανς, καθηλώνει την Στέλλα με τον οξύθυμο και επιβλητικό χαρακτήρα του σε μία σχέση που κυριαρχείται από το ωμό πάθος.
Η υπερευαίσθητη και κάπως υπερβολική Μπλανς, τονίζοντας την ευγενή καταγωγή και την καλή ανατροφή της, μπαίνει στο στόχαστρό του και ενδόμυχα γεννιέται ένας κρυφός πόθος. Όσο περνά ο καιρός, αποκαλύπτονται μυστικά του παρελθόντος της Μπλανς και λόγω της συγκατοίκησης δημιουργούνται εντάσεις και πολλαπλά ξεσπάσματα που αφαιρούν ένα ένα τα πέπλα από τους πολύπλοκους χαρακτήρες των ηρώων. Εν τέλει το όριο μεταξύ λογικής και παράνοιας γίνεται όλο και περισσότερο θολό, με αποτέλεσμα το ολέθριο τέλος.
Ο Τεννεσσή Ουίλλιαμς γεννήθηκε το 1911 στο Κολόμπους του Μισσισσιπή. Το πραγματικό του όνομα ήταν Τόμας Λάνιερ Ουίλλιαμς. Το 1939 κατάφερε να κερδίσει το πρώτο βραβείο νέων συγγραφών στο διαγωνισμό του Group Theatre. Τη δεκαετία που ακολούθησε έγραψε κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά και πολυβραβευμένα έργα του, όπως “Γυάλινος κόσμος” (1943), το οποίο μάλιστα απορρίφθηκε από την κινηματογραφική εταιρία MGM, “Λεωφορείον ο Πόθος” (1945), και “Τριαντάφυλλο στο στήθος” (1948). Είχε ήδη προηγηθεί η γνωριμία του με τον Φραν Μέρλο το 1947, του οποίου ο θάνατος το 1963 τον οδήγησε στην κατάθλιψη.
Τα δεκατέσσερα αυτά χρόνια υπήρξε πολυγραφότατος, κέρδισε πολλά βραβεία, και αρκετά έργα του μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν, μεταξύ αυτών και το “Λεωφορείον ο Πόθος” με τον Μάρλον Μπράντο και την Τζέσσικα Τάντυ που γνώρισε τεράστια επιτυχία. Κάποια από τα έργα της περιόδου αυτής: “Γλυκό πουλί της νιότης” (1952), “Λυσσασμένη γάτα”(1955), “Ορφέας στον Άδη”(1957), “Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι” (1958), “Η νύχτα της Ιγκουάνα” (1961). Τα επόμενα χρόνια τα έργα του συνέχιζαν να βραβεύονται και να γνωρίζουν επιτυχία, παρ’ όλα αυτά στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά, κάποια μάλιστα δεν έχουν παιχτεί καν. Πέθανε το 1983, όταν ένα πώμα σφηνώθηκε στο λαιμό του…
Η σπουδαία Νίκη Τριανταφυλλίδη σε παλιότερο αφιέρωμα για την Έλλη είχε δηλώσει :
“Θυμάμαι όταν ακόμα ήμουνα στη σχολή είχα διαβάσει κάτι που είχε πει η Λαμπέτη, που μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση, ότι «όταν έχω ένα καινούριο ρόλο φοβάμαι όταν περπατάω στο δρόμο μήπως με χτυπήσει κανένα αυτοκίνητο και δεν προλάβω να τον δείξω στο κοινό».
Από το «Λεωφορείον ο Πόθος», θυμάμαι μια εικόνα που, φαντάζομαι, κανείς που έχει δει την παράσταση δε θα την ξεχάσει μέχρι να πεθάνει. Είναι η στιγμή που ανοίγει το παράθυρο και θέλει να φωνάξει «βοήθεια». Είναι ένας άνθρωπος μόνος, κι όμως ξέρει ότι αν φωνάξει «βοήθεια» δε θ’ ανοίξει κανένα απ’ τα γειτονικά παράθυρα και γι’ αυτό φωνάζει «φωτιά». Γιατί ξέρει ότι έτσι θα ενδιαφερθούν οι γείτονες μήπως και αρπάξει το δικό τους σπίτι. Και αυτό το «φωτιά, φωτιά» ήταν κάτι το σπαρακτικό, ήταν κάτι που έδινε όλη την αγωνία, το άγχος του ανθρώπου του μόνου, του ανθρώπου που… καίγεται. Δεν υπήρξε μία παράσταση που να μην είμαι στην κουίντα για να δω αυτό το «φωτιά». Μέχρι που έκανα χάσμα να βγω στην επόμενη και από τότε με απαγόρευσε να κάθομαι στις κουίντες…”
Το A streetcar named Desire έγινε και ταινία δια χειρός Ηλία Καζάν το 1951. Βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό δράμα. Η ταινία έλαβε δώδεκα υποψηφιότητες και βραβεύτηκε με τέσσερα βραβεία όσκαρ. Το 1997 το Λεωφορείον ο Πόθος έλαβε την 45η θέση ως μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών από το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Κινηματογράφου.
Στις φωτογραφίες η Βίβιαν Λι με τον Μάρλον Μπράντο και με τον Μποννάρ Κολλήνο στην αγγλική παράσταση του Λεοφωρείου το 1949
Η ταινία προτάθηκε για δώδεκα Όσκαρ το 1951, λαμβάνοντας συνολικά τέσσερα βραβεία Όσκαρ, εκ των οποίων τα τρία ήταν για τις ερμηνείες των Λι, Μάλντεν και Χάντερ. Είναι η μοναδική ταινία μέχρι και σήμερα που έχει λάβει τρία ερμηνευτικά βραβεία και μοιράζεται το ρεκόρ με την ταινία του1976 Το Δίκτυο (The Network). Ο Μάρλον Μπράντο ήταν ο μοναδικός από τους ηθοποιούς της ταινίας που ήταν υποψήφιοι που δεν τιμήθηκε με το βραβείο, το οποίο έχασε από τον Χάμφρει Μπόγκαρτ για την ταινία Η βασίλισσα της Αφρικής (The African Queen), ενώ η ταινία έχασε το όσκαρ καλύτερης ταινίας από το Ένας Αμερικάνος στο Παρίσι (An American In Paris, 1951)