Όλες οι δράσεις, οι εκθέσεις και οι παραστάσεις χορού και θεάτρου που συμμετέχουν στο πλαίσιο της “2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης” ονομάζονται “Μυστήρια” και συνοδεύονται με έναν κωδικό αριθμό. Τα Ελευσίνια Μυστήρια της αρχαιότητας (προ)καλούν με τη φήμη και τις σκοτεινές τελετουργίες τους, τους πιστούς θεατές του σήμερα σε μια ενεργό συμμετοχή. Ο Γιάννης Χουβαρδάς εμπνέεται από τον μύθο του Ορφέα και της Ευριδίκης και παρουσιάζει το “Μυστήριο 76/ Don’t look back”. Αυτόν τον σκοτεινό μύθο ενός ατελέσφορου έρωτα, που συμματοδοτεί τη μετάβαση από το σκοτάδι στο φως, από τον θάνατο στη ζωή με κινητήρια δύναμη έναν παράφορο έρωτα. Δυστυχώς όμως όλα χάνονται και γίνονται σκιές και αντικατοπτρισμοί όταν η λαχτάρα του σμιξίματος και η ανυπομονησία του βλέμματος ωθούν τον Ορφέα να κοιτάξει πίσω για να δει την αγαπημένη του παρακούοντας έτσι την εντολή του άρχοντα του Κάτω Κόσμου, του Πλούτωνα .
Ο Χουβαρδάς γράφει (σε δραματουργική συνεργασία με την Έρι Κύργια) και σκηνοθετεί μια εντυπωσιακή περιηγητική παράσταση που ζωντανεύει με λοξή και ερεβώδη ματιά πολλαπλές παραλλαγές του μύθου του Ορφέα και της Ευριδίκης. Κυριαρχούν έρωτες κτητικοί, ανεκπλήρωτοι, στειχιωμένοι, ματαιωμένοι, παράφοροι, έρωτες που οδηγούν στον φόνο, την αυτοκτονία ή και την τρέλα. Έρωτες που χωρίζει ο θάνατος και το έτερο ήμισυ γερνά βυθισμένο σε μια νεκροζώντανη κατάσταση σφιχταγκαλιασμένο με την αέρινη παρουσία του χαμένου συντρόφου. Όλες οι εμμονές που δονούνται μέσα μας σε μια διαρκή επαναληπτικότητα!
Η παράσταση ξεκινά από το Αναψυκτήριο, ένα οίκημα στο παράκτιο τμήμα της πόλης, όπου οι επισκέπτες-θεατές προετοιμάζονται για την είσοδό τους στο “Hotel Spectre”. Φορούν λευκές θεατρικές μάσκες για να κυκλοφορούν στους χώρους του ξενοδοχείου αόρατοι χωρίς να ενοχλούν τους ηθοποιούς που παίζουν ανάμεσά τους σε απόσταση αναπνοής, ενώ μαυροφορεμένοι συνοδοί με μαύρες μάσκες τους οδηγούν στον αύλειο χώρο του ξενοδοχείου φάντασμα. Εκεί μπροστά στο ” Hotel Spectre” ένας ψιλόλιγνος πορτιέρης, ο Χάρων, υποδέχεται τους καινούργιους επισκέπτες. Αναγνωρίζει πολλούς από αυτούς και τους οδηγεί μέσα σε αυτόν τον σύγχρονο Άδη, ενώ καθησυχάζει τον σκύλο του Κέρβι, που αλυχτά. Η βαριά επιβλητική πόρτα ανοίγει και το παράξενο ξενοδοχείο υποδέχεται στους χώρους του τους νέους επισκέπτες: η reception, το lobby, το bar και τα δωμάτια.
Μια συναρπαστική εμβυθιστική εμπειρία βιώνουν οι επισκέπτες-θεατές καθώς οπτασίες δρούν και εξαφανίζονται σε απόσταση αναπνοής από κοντά τους εξιστορώντας, μέσα σ’ ένα υποβλητικό φωτισμό, έρωτες που τους σφράγισαν η ματαίωση και η απώλεια. Πάθη και εμμονές που ενδεχομένως ξύνουν παλιές πληγές στους επισκέπτες, που ίσως δεν αξίζει να τους κάνουν να πισωγυρίσουν στο παρελθόν ή μπορεί η πρόκληση της ανυπακοής στην απαγόρευση, “Don’t look back”, να αξίζει το ρίσκο.
Όταν πλέον έχει ολοκληρωθεί η περιήγηση στους χώρους του “Hotel Spectre”, οι επισκέπτες βγαίνουν στον αύλειο χώρο. Έχουν αφήσει το σκοτάδι του Κάτω Κόσμου, αυτής της παράξενα προσωπικής καταβύθισης και βγαίνουν στον Επάνω Κόσμο. Είναι ήδη νύχτα και η σκοτεινιά πλανάται ουσιαστικά και μεταφορικά. Ένας τελείως διαφορετικός κόσμος προβάλλει μπροστά τους, σε πλήρη αντίθεση με όσα βίωσαν προ ολίγου. Εκεί γίνονται μάρτυρες ενός γαμήλιου γλεντιού. Ένα παράδοξο γαμήλιο γλέντι με ένα αλλόκοτο τσάμικο με στρας και τσιφτετέλια. Ένα τσάμικο της ξεφτίλας σε αντιδιαστολή με το λεβέντικο και παραδοσιακό. Ένα μακρύ λευκό πλαστικό τραπέζι, με πλαστικές καρέκλες και πλαστικά πιάτα πασπαλισμένα με χώμα, τους περιμένει για να καθίσουν. Η πλήρης κυριαρχία της φτήνιας του πλαστικού, ενδεικτικό μιας εποχής και μιας ποιότητας ζωής. Είναι καλεσμένοι σ’ ένα ‘νεκρόδειπνο’ της σημερινής κοινωνίας, μιας νεκροζώνταννης κοινωνίας με διαλυμένες οικογένειες που ζουν μέσα στο ψέμα και στην υποκρισία. Μόνη σύνδεση με το ένδοξο παρελθόν παραμένουν τα αρχαιοπρεπή ονόματα για να δημιουργούν ψεύτικες γέφυρες. Η φυγή του γαμπρού και της νύφης , του Ορφέα και της Ευριδίκης, με ένα Datsun, χωρίς “look back”, είναι ίσως η μοναδική ΕΛΠΙΔΑ.
Ο Γιάννης Χουβαρδάς ‘συνθέτει’ ένα πολυεπίπεδο κείμενο με οξύ πνεύμα , βαθιά ενσυναίσθηση, μελαγχολία, έντονη θεατρικότητα, ίσως λίγο άνισο, διανθισμένο ωστόσο με σύγχρονες αναφορές (το δυστύχημα στα Τέμπη), οικολογικές ανησυχίες (η απειλούμενη εξαφάνιση του ασημοπελεκάνου) και με μια τρυφερή ‘συνομιλία’ με κείμενα του Τσέχωφ. Για ακόμα μία φορά αποδεικνύει ότι κατέχει την τέχνη και την τεχνική να δημιουργεί ατμόσφαιρες και καταστάσεις στις οποίες πρυτανεύει η θεατρικότητα.
Η Εύα Μανιδάκη μεγαλουργεί μεταμορφώνοντας το Παλαιό Ελαιουργείο σε “Hotel Spectte”, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα σε κάθε λεπτομέρεια: το ξύλινο δάπεδο, οι προσεγμένες ταπετσαρίες, τα βαρύτημα χαλιά, το παλιό βελούδινο σαλόνι, ο πολυτελής κρυστάλλινος πολυέλαιος γερμένος στο ξύλινο δάπεδο, το άψογο bar, ένα ‘re’ υπόλοιμα της τυπικής reception να καταδεικνύει την επαναληπτικότητα και βέβαια η απόλυτη εξουσία του πλαστικού στο γαμήλιο γλέντι. Πολύ εντυπωσιακά τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη προσθέτουν χλιδή και λάμψη στην παράσταση ενισχύοντας το status του κάθε ρόλου. Υποβλητικοί και ατμοσφαιρικοί οι φωτισμοί της Χριστίνας Θανάσουλα ντύνουν το όλο εγχείρημα με μια γοητευτική μελαγχολία.
Ο Γιάννης Χουβαρδάς επιτυγχάνει να παντρέψει με εκπληκτική μαεστρία ηθοποιούς διαφορετικών γενεών και εκφραστικών μέσων για να υλοποιήσει το όραμά του. Ο Γιάννης Βογιατζής βυθισμένος σε ένα διαρκές πένθος, ιδιαίτερα βαρύνουσες οι ερμηνείες της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη και της Ράνιας Οικονομίδου (vamp φιγούρες βγαλμένες από τον παλιό ξένο κινηματογράφο) σε αρμονική σχέση με τους πολύ καλούς Κώστα Κορωναίο και Παντελή Παπαδόπουλο, επιβλητικός με καταπληκτικό μακιγιάζ ο Συγκινητικός Χάρων του Δημήτρη Παπανικολάου, άκρως εκφραστικό το δίδυμο των Ιωάννας Κολλιοπούλου και Αποστόλη Τότσικα ως receptionist. Εξαιρετικοί οι Έκτορας Λυγίζος, Καλλιόπη Σίμου και Πηνελόπη Τσιλίκα ως ένοικοι του “Ηοtel Spectre”. Κορυφαία η εκρηκτική ερμηνεία της Στεφανίας Γουλιώτη, ως ανδρόγυνη περσόνα, μέσα σ’ ένα κατακόκκινο στιλάτο κοστούμι με πολύχρωμες πέτρες στο τελείωμα του γιακά του πουκαμίσου. Και βέβαια το όλο ζωή, αυθορμητισμό και δυναμισμό νεαρό ζευγάρι των Κωνσταντίνα Βέρρου και Σπύρου Ντόγκα, η σύγχρονη εκδοχή του Ορφέα και της Ευριδίκης.
Μια συγκλονιστική παράσταση που συνεπαίρνει τον θεατή αφήνοντας ένα δυνατό αποτύπωμα τραυματικών εμπειριών και μιας σύγχρονης παραπαίουσας κοινωνίας.
2000
2k
