Φέτος βλέπει ένα από τα όνειρά του να πραγματοποιούνται συμμετέχοντας στην παράσταση «12 ένορκοι» που παίζεται στο θέατρο Αλκμήνη. Ο Βασίλης Παλαιολόγος μιλάει στα Θεατρικά προγράμματα για το ρόλο του αλλά και για την απόδοση δικαιοσύνης.
Συνέντευξη στη Βίκυ Διαμάντη
-«12 ένορκοι»… Μία επίκαιρη παράσταση…
Όσο ποτέ άλλοτε. Και σήμερα μάλιστα διάβαζα για αυτή την περίφημη δίκη που γίνεται στην Αμερική με τους Τσετσένους που είχαν βομβαρδίσει στο μαραθώνιο και θα συνεδριάσουν οι ένορκοι για να αποφασίσουν για το παιδί –γιατί το άλλο σκοτώθηκε- αν είναι ένοχο ή όχι. Είναι κάτι το οποίο έχουμε συναντήσει στο παρελθόν αλλά θα το συναντήσουμε και στο μέλλον. Πολύ εύκολα βιώνουμε το ρατσισμό στη ζωή μας. Πολύ εύκολα και οι ίδιοι ακόμη μπορεί να φτάσουμε σε αυτό το σημείο.
-Γιατί όμως γινόμαστε ρατσιστές;
Ένας από τους λόγους είναι γιατί κανένας μας δεν θα ήθελε να μπει στη θέση του βαλλόμενου. Πολύ σημαντικός λόγος. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει το πώς εμείς οι ίδιοι κάθε φορά σκύβουμε πάνω στο θέμα που μας απασχολεί. Στο γεγονός που συμβαίνει μπροστά μας, στην οποιαδήποτε σχέση αναπτύσσεται. Είτε με μας συμμέτοχους είτε με άλλους. Γιατί αν βλέπαμε την ουσία όσων συμβαίνουν γύρω μας ενδεχομένως να μην υπήρχε χώρος για να αναπτυχθούν ρατσιστικές απόψεις. Προσπαθώ και εγώ να φανταστώ πώς θα μπορούσε να υπάρξει μία ιδανική κοινωνία με τα συστήματα όλα και τις δομές της να λειτουργούν στην εντέλεια.
-Υπάρχει δικαιοσύνη; Ή είναι μία εικονική έννοια;
Δικαιοσύνη θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει. Τουλάχιστον σε προσωπικό επίπεδο οφείλουμε να είμαστε δίκαιοι. Όσον αφορά την αναγωγή της σε επίπεδο κράτους, σαφώς και δεν πρέπει να χάνουμε την ελπίδα ότι υπάρχει δικαιοσύνη, άσχετο αν πολλές φορές βλέπουμε αποφάσεις που δεν θα έπρεπε να έχουν ληφθεί κατά γενικότερη κοινή ομολογία. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποδομούμε τα πάντα.
-Μήπως όμως κάποιες φορές στη διαδικασία απόδοσης δικαιοσύνης κρίνεται κάποιος θύτης, ενώ στην πραγματικότητα είναι το θύμα μιας κατάστασης;
Εξαρτάται από τα γεγονότα και από τη λογική σειρά με την οποία θα τα τοποθετήσεις. Και επειδή στην παράσταση είμαι ένας ορθολογιστής, οφείλω να το υποστηρίξω. Βέβαια να σημειώσω ότι και η αντικειμενικότητα είναι πάντα υποκειμενική. Ως ορθολογιστής λοιπόν επιλέγω να παραθέτω με λογική οτιδήποτε έχει να κάνει με κάτι που θα με απασχολήσει και που πρέπει να βγάλω την απόφασή μου.
-Ο χαρακτήρας που υποδύεστε λειτουργεί περισσότερο με τη λογική και πολύ λίγο με το συναίσθημα. Μήπως όμως το συναίσθημα είναι σημαντικός παράγοντας για να αποδοθεί δικαιοσύνη;
Είναι σημαντικός παράγοντας αλλά μπορεί να είναι και τροχοπέδη. Αν έχεις να κάνεις με μία ανθρώπινη ζωή και πρέπει να λειτουργήσεις άμεσα για να τη σώσεις, καλό θα είναι να μην αφήσεις το συναίσθημα να σε επηρεάσει και να λυπηθείς για τη ζωή που χάνεται, αλλά να χρησιμοποιήσεις τη λογική κατά τέτοιο τρόπο ώστε να σώσεις τη ζωή που χάνεται. Το κάθετί δεν είναι άσπρο μαύρο αλλά υπάρχουν δρόμοι που μπορούν να μας οδηγήσουν σε όσο το δυνατό πιο σωστές αποφάσεις.
-Ποιο είναι το μήνυμα που περνάει η παράσταση;
Δεν είναι ένα το μήνυμα, είναι πολλά. Καταρχάς βλέπεις ότι είναι πάρα πολύ εύκολο να σηκώσεις το χέρι και να κατηγορήσεις. Να ρίξεις ευθύνες. Όντας απέξω. Και το βλέπουμε αυτό και στην καθημερινότητά μας… Όλοι οι υπόλοιποι έχουν ευθύνες εκτός από εμάς.
-Μα αν δεν αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας, σημαίνει ότι δεν έχουμε τη δύναμη να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια του εαυτού μας…
Ναι αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ισχύει αυτό που είπα πριν. Το ιδανικό θα ήταν να παραδεχθούμε κάθε φορά το λάθος μας, τη συγγνώμη μας. Δεν είναι όμως εύκολο. Πρέπει να νικήσεις το υπερεγώ σου και είναι δύσκολη διεργασία αυτή. Δεν είναι εύκολο να αποδεσμευτείς από ό,τι σε κάνει να αισθάνεσαι άσχημα, μειονεκτικά, ώστε να πάρεις μία σωστή απόφαση και να υποστηρίξεις αυτό που πρέπει. Σημαντικό επίσης είναι και το μήνυμα που περνάει μέσα από την παράσταση για το ρατσισμό. Μιλάει για θέματα συνείδησης. Οι «12 ένορκοι» καλούνται από τη θέση που έχει ο καθένας να αποφασίσουν αλλά ταυτόχρονα βλέπεις και σε όλα τα κοινωνικά στρώματα να εκδηλώνονται όλα αυτά που είπαμε: και η ευκολία του «κατηγορώ» και η ασυνειδησία και ο ρατσισμός. Στην περίπτωση του ένορκου 4 που είναι ορθολογιστής εγώ βάζω και το κομμάτι του στοχασμού. Σκέψου πριν αποφασίσεις πριν μιλήσεις πριν πράξεις.
-Έχετε κοινά στοιχεία με το χαρακτήρα που υποδύεστε;
Είμαι πιο συναισθηματικός αλλά έχει χρειαστεί πολλές φορές να χρησιμοποιήσω και τη λογική πριν προχωρήσω. Σε αυτό το κομμάτι ναι αλλά σε γενικότερες γραμμές όσον αφορά τον τρόπο που λειτουργεί δεν θα το ‘λεγα. Του έχω δώσει πολύ συγκεκριμένη ταυτότητα. Όχι δεν έχω στο μέγιστο βαθμό κοινά στοιχεία με αυτόν. Παρότι είναι μορφωμένος έξυπνος ορθολογιστής έχει ταυτόχρονα μέσα του και το ρατσισμό κάτι που με βρίσκει αντίθετο.
-Στο τεχνικό κομμάτι του ρόλου συναντήσατε δυσκολίες;
Επειδή για να δουλέψω αυτό το ρόλο έπρεπε να τον αφήσω να ανοιχτεί πάρα πολύ σε όλα τα επίπεδα. Από τη σκέψη μέχρι τα θέλω του ή την κίνησή του και τη συμπεριφορά του, θεώρησα ότι είναι καλύτερο να τον αντιμετωπίσω ως ένα «παιχνίδισμα» για να μπορέσω σιγά σιγά να τον φέρω στα επίπεδα που ήθελα τόσο εγώ όσο και η σκηνοθέτης. Πρόκειται για έναν εσωστρεφή ρόλο που καλείσαι να τον αποδομήσεις και να τον δομήσεις μέσα από αυτό το στοιχείο του χαρακτήρα.
-Για ποιο λόγο επιλέξατε αυτό το ρόλο;
Το 2007 εντελώς τυχαία στα χέρια μου η ρώσικη ταινία –έχει γυριστεί σε ταινία το συγκεκριμένο σενάριο σε τρεις διασκευές και υπάρχει ρώσικη και αμερικανική εκδοχή. Το έργο που ανεβάσαμε στηρίζεται στην ταινία του 1957. Την ταινία αυτή δεν ήθελα να τη δω για να μην επηρεαστώ. Ήθελα αυτό που βλέπει ο θεατής να είναι 100% δημιούργημα δικό μου. Θα τη δω όταν τελειώσουν οι παραστάσεις. Είδα λοιπόν τη ρώσικη διασκευή και με καθήλωσε. Από τότε το είχα στόχο στο μυαλό μου αυτή η παράσταση να γίνει θεατρική παραγωγή εδώ στην Ελλάδα. Το συζητούσα κατά καιρούς με διάφορους ανθρώπους. Έτυχε τον περασμένο χειμώνα να κάνω καμαρίνι με ένα συνάδελφο ο οποίος είχε συνεργαστεί με την Κωνσταντίνα Νικολαϊδη που σκηνοθετεί την παράσταση, πέρυσι, και του ανέφερα μέσα στις κουβέντες που κάναμε και αυτό το όνειρό μου. Και αφού είχε τελειώσει η συνεργασία μας, το καλοκαίρι σε μία τηλεφωνική μας επικοινωνία μου είπε ότι αυτή την ταινία που του είχα αναφέρει η σκηνοθέτις που είχε συνεργαστεί ήθελε να την κάνει θεατρική παράσταση και ένα που το είπε, ένα που την έψαξα στο φέισμπουκ, συναντηθήκαμε, μου είπε έχουν μείνει τέσσερις ρόλοι, μου είπε να διαλέξω και διάλεξα τον ένορκο 4. Ήταν σαν να το είχα τραβήξει ενεργειακά και το κουβαλούσα από το 2007 και πραγματώθηκε εντελώς τυχαία.
-Για πόσο καιρό ακόμη θα παίζεται η παράσταση;
Θα παίζεται στο θέατρο Αλκμήνη μέχρι το Πάσχα, δηλαδή μέχρι τη μεγάλη Τρίτη, και μετά θα συνεχίσουμε Θεσσαλονίκη για ένα περίπου μήνα στο θέατρο Blackbox και θα επιστρέψουμε Αθήνα γιατί θα συνεχίσουμε και του χρόνου για δεύτερη σεζόν.
2000
2k
