Κάρμεν Ρουγγέρη : « Αν μπορείς να καταθέτεις την ψυχή σου για τα παιδιά, τότε είσαι καλός συνεργάτης για μένα ».

Η Κάρμεν Ρουγγέρη δε χρειάζεται συστάσεις. Χρόνια τώρα υπηρετεί το θέατρο με πίστη ,αγάπη και αφοσίωση. Με σημαντικές σκηνοθετικές, συγγραφικές και ερμηνευτικές δουλειές στο βιογραφικό της, αυτή την περίοδο παρουσιάζονται τέσσερις παραστάσεις που έχει διασκευάσει και σκηνοθετήσει.
Το ομηρικό έπος “Ιλιάδα” στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, ο “Κουρέας της Σεβίλλης” στο θέατρο Κιβωτός και το “Παραμύθι χωρίς όνομα”, από το ομώνυμο μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα, στο Μέγαρο Μουσικής της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα η μεγάλη επιτυχία της Οδύσσειας επαναλαμβάνεται για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Σπούδασε τραγούδι στο Ελληνικό Ωδείο και θέατρο στη Δραµατική Σχολή Θεάτρου Τέχνης και Πειραϊκού Συνδέσµου, απ’ όπου αποφοίτησε µε άριστα. Έκανε ειδικές σπουδές πάνω στην όπερα στο Πανεπιστήµιο της Περούτζια και ίδρυσε την Παιδική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Η ίδια συνεχίζει, πλέον με τις δικές της δυνάμεις, να μας προσφέρει παραστάσεις για παιδιά, αλλά και για μεγάλους, με γνώμονα την ποιότητα, το σεβασμό και τη λατρεία της για το παιδί και το καλό θέατρο!

Μετά την Οδύσσεια υπογράφετε τη διασκευή και τη σκηνοθεσία του άλλου μεγάλου ομηρικού έπους, της Ιλιάδας.

Σκέφτηκα ότι θα είναι υπέροχο να συμπληρώσει ένα παιδί τις γνώσεις του πάνω στον Όμηρο. Κανονικά θα έπρεπε πρώτα να ανεβαίνει η Ιλιάδα γιατί είναι κομμάτι του Τρωικού Πολέμου και μετά η Οδύσσεια, δηλαδή η επιστροφή από τον Τρωικό πόλεμο του Οδυσσέα στην πατρίδα. Είναι πιο εύπεπτη όμως η Οδύσσεια, γι’αυτό και στο σχολείο τα παιδιά πρώτα διδάσκονται την Οδύσσεια και μετά την Ιλιάδα. Τον λατρεύω τον Όμηρο! Θέλω να περάσω αυτή τη λατρεία μου και στα παιδιά, να τους δώσω το μεγαλείο του και μέσα από την παράσταση, έτσι ώστε να ‘χουν ερεθίσματα και να πάρουν τα ίδια το βιβλίο στα χέρια τους, να το μελετήσουν περισσότερο. Νομίζω ότι το πετυχαίνουμε αυτό γιατί είναι πολύ προσεγμένες παραστάσεις. Η ίδια μελετάω πολύ ώστε να είμαι απόλυτα τεκμηριωμένη και πιστή στο περιεχόμενο του έργου, και να είναι η παράσταση ένα είδος μαθήματος για τα παιδιά.

Πιστεύετε στον παιδαγωγικό χαρακτήρα του παιδικού θεάτρου;

Φυσικά, στο θέατρο που ασχολείται με τα παιδιά κατά την γνώμη μου πρέπει να υπάρχει και κάτι που θα κάνει τα παιδιά, φεύγοντας από το θέατρο, να είναι πιο πλούσια, να έχουν πάρει ορισμένες γνώσεις, κάποια μηνύματα. Νομίζω ότι αυτή είναι η αποστολή του θεάτρου.

Ποιό είναι το μήνυμα αισιοδοξίας , πέρα από τις γνώσεις, που κερδίζει ένα παιδί από ένα πολεμικό έπος σαν την Ιλιάδα;

Μα φυσικά η αξία της ειρήνης. Βλέποντας τα δεινά του πολέμου καταλαβαίνεις την αξία της ειρήνης. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Όταν ένα παιδί επτά ετών σε ρωτάει αν πονάνε και οι Τρώες πέρα από τους Έλληνες, αυτή είναι η ουσία του έργου. Σε ένα πόλεμο πονάνε όλοι, η μητέρα είτε είναι από το ένα, είτε από το άλλο στρατόπεδο νιώθει την ίδια αγωνία και τον ίδιο πόνο. Ο ίδιος ο Έκτορας, το πρωτοπαλίκαρο της Τροίας θέλει να σταματήσει ο πόλεμος, θέλει να μείνει με τη γυναίκα και το παιδί του, δεν μπορεί όμως να μην πολεμήσει εφόσον πολεμούν και οι συμπατριώτες του. Άρα δε μπορεί να μείνει ο ίδιος αμέτοχος, αν και επιθυμεί την ειρήνη. Κάνει ένα κήρυγμα ειρήνης.

Πόσο επίκαιρο στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε…

Πολύ επίκαιρο και πολύ ενδιαφέρον. Αυτά τα μεγάλα κείμενα είναι διαχρονικά και δεν είναι τυχαίο ότι έχουν αντέξει στο χρόνο και έχουν γαλουχηθεί ολόκληρες γενεές μέσα από τον Όμηρο.

Πόσο εύκολο ήταν ένα τέτοιο έπος να διασκευαστεί για τις ανάγκες μιας παιδικής παράστασης;

Δύσκολη δουλειά. Σε μια παράσταση  έπρεπε να συνθέσω ολόκληρη την ιστορία της Ιλιάδας και να τη δώσω με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι κατανοητή από τα παιδιά. Μελέτησα πάρα πολύ ώστε να είμαι ακριβής και προσπάθησα να δω την παράσταση με τα μάτια των παιδιών, κάτι που προσπαθώ να κάνω σε όλες τις παραστάσεις μου.

Έχετε δημιουργήσει και παιδικό εργαστήρι στο ίδρυμα Κακογιάννη όπου παρουσιάζεται η Ιλιάδα.

Ναι, πιστεύω πολύ στη θεατρική πράξη, στο θεατρικό παιχνίδι που καταλήγει σε παράσταση. Αυτό κάνουμε και εμείς στο συγκεκριμένο θεατρικό εργαστήρι με εξαιρετικούς συνεργάτες. Τα παιδιά γνωρίζουν τον εαυτό τους και αποκτούν αυτοπεποίθηση και μαθαίνουν πάνω απ’ όλα να δουλεύουν συλλογικά. Το θέμα της συλλογικότητας είναι κάτι που μ’ απασχολεί πολύ και θεωρώ ότι πρέπει να το περάσουμε στα παιδιά μας, να τους μάθουμε την αξία της συνεργασίας. Είμαστε μια ομάδα που κάνουμε την παράσταση, ο καθένας φυσικά με την προσωπική του αξία.

Θεωρείτε ότι ως λαός πάσχουμε στο θέμα της συλλογικότητας;

Δεν βλέπεις τώρα που δε μπορούν να συνεννοηθούν πουθενά στη Βουλή; Τί κρίμα…Είναι απογοητευτική η κατάσταση.

Το ενδεχόμενο ενός πολέμου πιστεύετε ότι είναι μακρινό;

Δεν ξέρω, κάθε μέρα τρομοκρατούμαι ακούγοντας ειδήσεις. Είναι τρομερό και ελπίζω να μην το γευτούν τα παιδιά μας αυτό. Δεν έχω καταλάβει γιατί τρώγονται οι άνθρωποι έτσι. Με εντυπωσιάζει αυτό το πράγμα. Στην ουσία και στους παλιότερους καιρούς όλοι ήθελαν να κατακτήσουν άλλα εδάφη για να έχουν όφελος, οικονομικό όφελος.

Η παράσταση της Οδύσσειας επαναλαμβάνεται;

Ναι, υπήρξε παράπονο από τον κόσμο ότι δε μπόρεσαν να προλάβουν να την δουν, γιατί οι παραστάσεις ως επί το πλείστον ήταν γεμάτες, δεν υπήρχαν θέσεις. Είχε πολλή μεγάλη επιτυχία η Οδύσσεια, για αυτό και θελήσαμε να επαναλάβουμε την παράσταση κάποιες Κυριακές. Εξάλλου ηθοποιοί της Οδύσσειας παίζουν και στην Ιλιάδα, οπότε είναι πολύ ωραίο να βλέπεις αυτή τη συνέχεια. Χαρακτηριστικό είναι ότι κάποια γκρουπ, όπως ένα από τη Λαμία, μας ζήτησαν να έρθουν να δουν και τις δύο παραστάσεις την ίδια μέρα, και εμείς το συνδυάσαμε έτσι ώστε με μια πολύ καλή τιμή να δουν και τις δυο παραστάσεις, και ανάμεσα να προσφέρουμε και γεύμα στο υπέροχο εστιατόριο του Ιδρύματος Κακογιάννη με «Ομηρικό φαγητό»!

Διασκευάσατε όμως και σκηνοθετήσατε και τον περίφημο «Κουρέα της Σεβίλλης» του Μπωμαρσαί  που έγινε πασίγνωστο  όταν ο Τζοακίνο Ροσσίνι-σπουδαίος – Ιταλός  συνθέτης –το διάλεξε για να το  κάνει ΟΠΕΡΑ.

Η ιδέα  μου  ήταν να μετατραπεί η όπερα σε ένα θεατρικό έργο για παιδιά  με τραγούδια βγαλμένα από τις όμορφες μελωδίες του Ροσσίνι, έτσι ώστε να προσφερθούν στα παιδιά ακούσματα κλασσικής μουσικής, ακούσματα τόσο απαραίτητα για την καλλιέργεια μουσικού αισθητηρίου. Το έργο διασκευασμένο με την μεγαλύτερη δυνατή προσοχή, κρατάει τα πιο μελωδικά μέρη της όπερας και  μετατρέπει τις άριες και τα φωνητικά σύνολα σε τραγούδια, δημιουργώντας μια όμορφη μουσική-θεατρική εικόνα. Όλα αυτά ενώνονται  μεταξύ τους με αφήγηση, θεατρικούς  διαλόγους, σκηνικά που χορεύουν και πολύχρωμα κοστούμια -με  άρωμα εποχής, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών. Η όπερα είναι το πιο σύνθετο και για μένα ωραίο είδος θεάτρου, δεδομένου ότι περιέχει όλες τις μορφές τέχνης, είναι μέσα στις σπουδές μου, και τολμώ να πω ότι είμαι σε θέση να μπορώ να βρω τον τρόπο να κάνω μια παράσταση γέφυρα, ώστε τα παιδιά να περάσουν μέσα από την παράστασή μας στο μαγικό κόσμο της όπερας.

Εξάλλου δημιουργήσατε και την Παιδική Σκηνή της Λυρικής Σκηνής.

Ναι, δημιούργησα την Παιδική Σκηνή της Λυρικής η οποία είχε φτάσει να έχει κάθε μέρα 850 άτομα επί δεκαπέντε χρόνια. Δυστυχώς το έργο αυτό σταμάτησε απότομα, παρότι τα παιδιά γνώρισαν επί τόσα χρόνια μέσα από τις παραστάσεις μας τόσους σπουδαίους συνθέτες, όπως οι Μότσαρτ, Ροσσίνι, Βέμπερ,Όφενμπαχ. Ετοιμαζόμουν να τους γνωρίσω τον Πουτσίνι…Για μένα η Λυρική Σκηνή από τη στιγμή που απευθύνεται στα παιδιά θα έπρεπε να είναι υποχρεωμένη να γνωρίσει σε αυτά πρώτα τους κλασικούς συνθέτες. Γενικότερα ένα κρατικό θέατρο πρέπει να έχει ανθρώπους που θα παράγουν έργο και θα χουν μια συνέχεια μεταξύ τους. Όχι ο ένας να προσπαθεί να εξαφανίσει το έργο του άλλου.

Η Παιδική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ήταν και εκείνη ένα δικό σας έργο.

Ναι, και την έφτασα σ’ ένα επίπεδο να έχει χιλιάδες άτομα σε λίστα αναμονής. Ξεκίνησα μάλιστα τότε τις περιοδείες του παιδικού θεάτρου, τις οποίες πλέον τις συνεχίζω μόνη μου, θεωρώντας ότι αυτές τις ακριβές και προσεγμένες παραγωγές πρέπει να χουν τη δυνατότητα να τις δουν όλα τα παιδιά ανά την Ελλάδα.

Είναι εντυπωσιακό πάντως πώς καταφέρνετε να συνδυάζετε όλες αυτές τις ικανότητες, τόσο στο θέμα της συγγραφής, όσο και της οργάνωσης και της παραγωγής στους δύσκολους αυτούς καιρούς.

Κοίταξε, είμαι πάρα πολύ τυχερή και θέλω να το τονίσω αυτό, ότι έχουμε δημιουργήσει μια ομάδα, την “ομάδα της επιτυχίας και της αγάπης” που λέω εγώ. Είναι μια υπέροχη ομάδα που αποτελείται από την Χριστίνα Κουλουμπή, την κόρη μου, η οποία είναι εικαστικός αριστουργηματική, και αριστούχος του Εθνικού Θεάτρου. Εκείνη αναλαμβάνει όλο το εικαστικό κομμάτι και σ’ εκείνη ανήκει το πενήντα τοις εκατό της επιτυχίας. Συχνά ξεπερνά ακόμα και τα όνειρά μου. Ένας άλλος συνεργάτης με τον οποίο είμαστε μια αγκαλιά είναι ο Πέτρος Γάλιας, ο οποίος είναι ένας υπέροχος καλλιτέχνης, ουσιαστικά το δεξί μου χέρι, με τον οποίο μαζί δημιουργούμε, μιας και θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό το θέμα της κίνησης σε μια παράσταση. Ο Πέτρος όμως σχεδιάζει και τους φωτισμούς. Επίσης ο Αντώνης Δελαπόρτας που κάνει συνήθως τις μουσικές, τις ενορχηστρώσεις. Εγώ πάντα διαλέγω παραδοσιακή ελληνική μουσική, δημοτικά τραγούδια, γιατί πιστεύω ότι αυτά ταιριάζουν στην Ιλιάδα. Οπότε μελετάμε τις μελωδίες και ο Αντώνης αναλαμβάνει την ενορχήστρωση. Την επιλογή των μελωδιών την κάνει ο Ανδρέας Κουλουμπής, ο άντρας μου, ο οποίος δημιουργεί και τους στίχους. Όταν έχουμε και οπλομαχίες μέσα στην παράσταση είναι και ο Κωνσταντίνος Μπουμπούκης μέσα στην ομάδα. Οπότε έχουμε μια πολύ δυνατή και αγαπημένη ομάδα.

Πιστεύετε στη δύναμη της ομάδας;

Ναι, πολύ. Εξάλλου οι Ρακοσυλλέκτες ήταν μια ομάδα με την οποία δούλευα επί οκτώ χρόνια χωρίς να πληρώνομαι, με χρήματα από την τσέπη μου, και αυτή η ομάδα αποτέλεσε το “ντοκτορά” μου όπως λέω, γιατί με έμαθε πώς να σκηνοθετώ και να φτιάχνω παραστάσεις έχοντας έμψυχο υλικό στην διάθεσή μου. Με έμαθε επίσης να βλέπω με τα μάτια των παιδιών μια παράσταση. Μέσα από την ομάδα αυτή πέρασαν πολλοί αξιόλογοι ηθοποιοί και όλοι έγιναν αξιόλογοι άνθρωποι στην κοινωνία. Διότι πιστεύω πάρα πολύ ότι μέσα από τη θεατρική πράξη μπορείς να βρεις τον εαυτό σου.

Τα μελλοντικά σας καλλιτεχνικά σχέδια ποια είναι; Θα σας δούμε την ίδια στη σκηνή ως ηθοποιό;

Τελευταία φορά που εμφανίστηκα ήταν με τον Νίκο Δαφνή στα “Ερωτικά γράμματα”. Όταν θα υπάρξει κάτι που θα μου κάνει κέφι, ναι θα ήθελα να το κάνω. Αλλά αν μου στερούσες το θέατρο που απευθύνεται στα παιδιά θα με στεναχωρούσε πάρα πολύ. Αυτή τη στιγμή όμως το ότι δεν παίζω στο θέατρο είναι γιατί η ίδια δεν βρίσκω ένα έργο, ένα ρόλο που θα ήθελα να ερμηνεύσω.

Τηλεόραση;

Υπάρχει μια σκέψη να γίνει το «Οι παντρεμένοι που έχουν ψυχή είκοσι χρόνια αργότερα» με τους ίδιους ηθοποιούς, και μακάρι να γίνει γιατί θα ήταν μια πολύ όμορφη τηλεοπτική πρόταση. Μου λείπει η τηλεόραση για να εξηγούμαι, αλλά τα βλέπεις, δεν γίνονται πλέον δουλειές.

Το όνειρό σας ποιο είναι;

Μια Επίδαυρος γεμάτη παιδιά. Έχουμε πετύχει ένα Ηρώδειο γεμάτο παιδιά αρκετές φορές. Δυστυχώς όμως οι τελευταίοι διευθυντές του Φεστιβάλ Αθηνών έχουν παραμελήσει την ένταξη παιδικών παραστάσεων στο φεστιβάλ. Μου αρέσει πάρα πολύ να δίνω στα παιδιά την ευτυχία να γίνεται γι’ αυτά μια παράσταση προσεγμένη στην λεπτομέρεια στον ωραιότερο χώρο του κόσμου, το θέατρο, και να μάθουν τα παιδιά να πηγαίνουν σε αυτό και να γεύονται τις ομορφιές της χώρας μας, την κληρονομιά μας.

Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει μια παιδική παράσταση, ειδικά φέτος που υπάρχει πληθώρα παραστάσεων για παιδιά; Είναι το έργο, η παραγωγή, τα μηνύματά του;

Είναι όλα μαζί και κυρίως ο σεβασμός που θα αντιμετωπίσεις τα παιδιά. Μότο μου είναι τα λόγια του Στανισλάβσκι που έλεγε, ότι στο θέατρο για παιδιά οι ηθοποιοί πρέπει να παίζουν όπως στο θέατρο για μεγάλους, με μία διαφορά: Πρέπει να παίζουν λίγο καλύτερα. Αυτό εγώ το τηρώ. Θέλω πάντοτε οι ηθοποιοί εφόσον υπηρετούν τις δικές μας παραστάσεις να είναι οι καλύτεροι, να σέβονται πάντοτε αυτό που κάνουν, και στις σχολικές παραστάσεις, που συχνά δεν δίνουν οι ηθοποιοί πολλή σημασία, να παίζουν κάθε φορά σαν να είναι ο Γεωργουσόπουλος στο κοινό. Αυτό είναι το ζητούμενό μου πάντοτε. Αν μπορείς να καταθέτεις την ψυχή σου για τα παιδιά, τότε είσαι καλός συνεργάτης για μένα.

Αυτή τη στιγμή στη Θεσσαλονίκη επαναλαμβάνεται όμως και η παράσταση “Παραμύθι χωρίς όνομα”, από το ομώνυμο μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα. Ένα έντεχνο, διαχρονικό παραμύθι, όπου η πατρίδα και τα δεινά της μεταφέρονται στη σκηνή. Άλλη μια διασκευή ενός εξαιρετικού έργου.

Ναι, και θέλω να πω ότι δεν έχει σχέση με τη διασκευή που έκανε ο Καμπανέλης. Εδώ είναι ατόφιο. Έχω σεβαστεί απόλυτα τη δημιουργό, και παρόλο που ήταν ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, πιστεύω ότι κατάφερα μαζί με τους συνεργάτες μου να κάνουμε ένα έργο που αγαπήθηκε πάρα πολύ, που έκανε τρομερά μεγάλη επιτυχία. Ε, αυτό το έργο αντί να μπει στην ντουλάπα, κάτι που θα με στεναχωρούσε αφάνταστα , παίζεται στο Μέγαρο Θεσσαλονίκης, και πρέπει να σου πω ότι το τιμά πάρα πολύ ο κόσμος. Γεμίζει το Μέγαρο. Ο θίασος αποτελείται από Θεσσαλονικείς ηθοποιούς αυτή τη φορά. Το χει σκηνοθετήσει η Χριστίνα πάνω στη δική μου γραμμή . Εξάλλου στην ουσία το συν-σκηνοθετήσαμε. Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν της έδωσα να διαβάσει το κείμενο αγόρασε ένα παιχνίδι με κύβους και μου είπε: “έτσι πρέπει να το κάνεις, πρέπει να χρησιμοποιήσεις κύβους για να διαμορφώνεις το σκηνικό σου ανάλογα με τις ανάγκες του”.
Βρήκα την ιδέα συγκλονιστική και της πρότεινα να το σκηνοθετήσουμε μαζί. Και βεβαίως είναι και ο Πέτρος στην ομάδα μας που έχει κάνει τις χορογραφίες, γιατί κάθε σκηνή που αλλάζει έχει την ανάλογη μουσική, και οι κύβοι που υπάρχουν στη σκηνή χρησιμοποιούνται ώστε να διαμορφώνεται αναλόγως το σκηνικό και να δημιουργηθεί ένα παλάτι ή ένα κρεβάτι μπροστά στα μάτια των παιδιών. Αυτό μπόρεσε να κρατήσει την προσοχή των μικρότερων παιδιών, τα οποία μεγαλώνοντας βλέπουν και την αξία και τα νοήματα του ίδιου του κειμένου. Τα δε κοστούμια είναι εμπνευσμένα από την Θράκη και η μουσική απ’ όλα τα παιχνίδια που παίζαμε στη γειτονιά, όπως το “δεν περνάς κυρά Μαρία”, “ένα λεπτό κρεμμύδι γκέο βαγκέο” κτλ, γιατί πιστεύω ότι πρέπει να περνούν και αυτά από γενεά σε γενεά.

Έχετε την αγωνία της συντήρησης της ελληνικής παράδοσης και ιστορίας.

Πάρα πολύ. Το συγκεκριμένο είναι ένα έργο αριστουργηματικό και πιστεύω ότι είναι ένα έργο που πρέπει να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και να το γνωρίζουν τα παιδιά. Γενικότερα θέλω υψηλών προδιαγραφών παραστάσεις για παιδιά. Εγώ με τον πατέρα μου πήγαινα μικρή και έβλεπα σπουδαίες παραστάσεις στο Εθνικό. Αυτές τις μνήμες έχω και αυτές θέλω και για τα παιδιά. Θέλω λοιπόν κανονικές παραστάσεις για τα παιδιά.

Πόσο καιρό θα παίζεται το έργο στη Θεσσαλονίκη;

Είχε προγραμματιστεί μέχρι τον Φεβρουάριο, αλλά λόγω της επιτυχίας του θα πάει όλη τη σεζόν. Μας τιμά ο κόσμος, και χαίρομαι ιδιαίτερα για αυτό.

Ποια είναι η πρώτη παράσταση που έχει μείνει έντονα στη μνήμη σας;

Ο Ριγκολέτο στην όπερα. Και πού να φανταστώ ότι αργότερα ο Ριγκολέτο θα ήταν ο άντρας μου…

 

http://www.karmenrouggeri.gr