Yasmina Reza : Η διάσημη συγγραφέας του «Θεού της Σφαγής».

Η Γιασμίνα Ρεζά, η γαλλίδα θεατρική συγγραφέας των μεγάλων επιτυχιών, η διάσημη βιογράφος του Νικολά Σαρκοζί είναι η συγγραφέας φαινόμενο της Γαλλίας της οποίας τα θεατρικά έργα έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 35 γλώσσες και έχουν βραβευτεί με τα σπουδαιότερα γαλλικά, βρετανικά και αμερικανικά θεατρικά βραβεία.

Η Ρεζά σπούδασε Θέατρο και Κοινωνιολογία και αρχικώς δούλεψε ως ηθοποιός. Την τελευταία δεκαπενταετία την απορρόφησε η συγγραφή και το μυθιστόρημα. Εχει γράψει έξι έργα μυθοπλασίας και το πιο πρόσφατο, το «L’ Aube, le soir ou la nuit» (στα ελληνικά κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις της Εστίας με τον τίτλο «Αυγή, βράδυ ή νύχτα») είναι ένα είδος βιογραφίας του Νικολά Σαρκοζί, τον οποίο η Γιασμίνα Ρεζά ακολουθούσε όπου πήγαινε στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του, το φθινόπωρο του 2006.

Τα θεατρικά έργα της Ρεζά, από το «Art» ως το «Le Dieu du Carnage»,γνωστό στο ελληνικό κοινό ως «Ο Θεός της Σφαγής»  , έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών (από τον αείμνηστο Γ. Βούρο) και έχουν ανέβει σε σύντομο χρονικό διάστημα σε αρκετές θεατρικές σκηνές. Έχουν χαρίσει στην συγγραφέα διεθνή φήμη και πολλά βραβεία. Ανάμεσά τους το Molière, το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου της Γαλλικής Ακαδημίας αλλά και τα πιο σημαντικά βραβεία του αγγλόφωνου κόσμου: δύο Laurence Olivier Award και δύο Tony.

Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΣΦΑΓΗΣ

Το έργο «Ο θεός της σφαγής» πρωτοπαρουσιάστηκε το 2006, γνώρισε τεράστια επιτυχία και από τότε παίζεται ανελλιπώς σε περισσότερες από 35 χώρες ανά τον κόσμο. Βραβεύτηκε με το βραβείο Laurence Olivier καλύτερης κωμωδίας και το βραβείο Tony καλύτερου θεατρικού έργου και ερμηνεύτηκε από μεγάλα ονόματα της υποκριτικής (μεταξύ των οποίων οι Ιζαμπέλ Υπέρ, Τζέημς Γκαντολφίνι, Τζεφ Ντάνιελς, Λούσυ Λιου, Κεν Στοτ, Ρέιφ Φάινς, Μάρσια Γκέι Χάρντεν), ενώ το 2011 γυρίστηκε σε ταινία από τον Ρομάν Πολάνσκι με τίτλο Carnage.

Το έργο που ακόμα βρίσκεται στο τοπ 10 των πιο δημοφιλών θεατρικών έργων σε Ευρώπη και Αμερική έχει ανέβει σε διάστημα λίγων μόλις χρόνων, τρεις φορές, σε γνωστές αθηναϊκή σκηνές!

Πρωτοπαίχτηκε στην Ελλάδα το 2010 σε σκηνοθεσία Σ.Φασουλή στο θέατρο Κάτια Δανδουλάκη και ανέβηκε για δεύτερη φορά το 2013-14 σε σκηνοθεσία Δ. Γιαμλόγλου και μετάφραση Γιώργου Βούρου από την Square Theatre Company στο θέατρο 104 . Η τρίτη παρουσίασή του το 2015 ήταν σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη στο Θέατρο Αθηνών σε μετάφραση του Γιώργου Βούρου!

 Φέτος θα παρουσιαστεί το έργο ξανά, άμα τη λειτουργία των θεάτρων, σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη στο θέατρο Αθηνά, με τους Μυρτώ Αλικάκη, Κώστας Κάππα, Θανάση Πατριαρχέα και Ευσταθία Τσαπαρέλη σε παραγωγή των Θεατρικών Επιχειρήσεων Μαροσούλη.

ART

Η Ρεζά έγραψε το ART το 1994. Με πατέρα ιρανικής καταγωγής, μητέρα Ουγγαρέζα βιολίστρια, η συγγραφέας του έργου μεγάλωσε στο Παρίσι, περιτριγυρισμένη από μουσικούς, ηθοποιούς και σκηνοθέτες. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον ήρθε το Art. Ένα έργο ανθρώπινο, καθημερινό, με μια πλοκή εμπνευσμένη μέσα από την εμπορική-πολιτιστική τρέλα της μοντέρνας τέχνης των 90’s. 

To ART έκανε πρεμιέρα στο Βερολίνο και παρουσιάστηκε στο Παρίσι το 1994 στο θέατρο Champs-EIysees, όπου πήρε το βραβείο Moliere για καλύτερο σενάριο, καλύτερες ερμηνείες και καλύτερη παραγωγή. Βραβεύτηκε επίσης στο Λονδίνο ως καλύτερη κωμωδία (με πρωταγωνιστές τον Albert Finney, τον Tom Courtenay και τον Kenn Stott), και στη Γερμανία ως καλύτερο ξενόγλωσσο έργο. Μεταφράστηκε σε 35 γλώσσες και παίχτηκε στη συνέχεια στο Τόκυο, Βομβάη, Γιοχάνεσμπουργκ, Μπουένος Άιρες, Πενσυλβανία κ.α. Ο Sean Connery στη συνέχεια, μετά από παρότρυνση της γυναίκας του, αγοράζει τα δικαιώματα για την Αμερική και εκτοξεύει τη δημοτικότητα του. 

Όταν η Γιασμίν Ρεζά έγραφε το ART σε μόνο ενάμιση μήνα σίγουρα δεν ήξερε πόσο θα επηρέαζε την παγκόσμια δραματουργία. Η απόφαση μιας γυναίκας να αποπειραθεί να διερευνήσει τον κόσμο της ανδρικής φιλίας ήταν από μόνη της τολμηρή. Το γεγονός ότι διάλεξε ως πειραματόζωα τρεις φιλότεχνους αστούς διανοούμενους ανέβαζε τον πήχυ ακόμα πιο ψηλά. Και επί πλέον, το γεγονός ότι χρησιμοποίησε στοιχεία από την σύγχρονη κριτική θεωρία της τέχνης σαν την απόλυτη ‘δοκιμασία κοπώσεως’ για τη φύση της ανδρικής φιλίας, έκανε την Ρεζά να ακροβατήσει σε πρωτόγνωρες για το θέατρο περιοχές. Το αποτέλεσμα ήταν μια εκρηκτική δραματική κωμωδία ή ‘ένα δράμα αστεία γραμμένο’, όπως προτιμάει να το αποκαλεί η ίδια η συγγραφέας. 

Το μόνο στοίχημα που απέμενε να κερδηθεί ήταν το στοίχημα τής αποδοχής του κοινού. Θα μπορούσε ποτέ να γίνει αποδεκτό από τις πλατιές μάζες των θεατών ένα έργο τόσο πυκνά γραμμένο που δημιουργεί αστείες αντιπαραθέσεις με στίχους τού Πωλ Βαλερύ; Ή θα περιοριζόταν στο κλείσιμο τού ματιού σε μία περιορισμένη ελίτ θεατών καθιστώντας το απαγορευτικό για τα μεγάλα θέατρα; Το αποτέλεσμα ήταν αναπάντεχο. Καθήλωσε τους θεατές 162 χωρών όπου παίχτηκε από τη Νέα Υόρκη ως το Πεκίνο και από το Λονδίνο ως τη Βομβάη και μεταφράστηκε στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου. Σάρωσε κυριολεκτικά όλα τα μεγάλα βραβεία θεάτρου κάνοντας τους Times του Λονδίνου να το αποκαλέσουν σαν την ‘κωμωδία–φαινόμενο’ του 20ου αιώνα. Παιζόταν συνεχώς επί δέκα χρόνια στο West End και στο Broadway, αλλά και σε όλες σχεδόν τις μεγάλες πόλεις τού κόσμου, γεμίζοντας τεράστια θέατρα και αλλάζοντας διανομή κάθε 3-4 μήνες, δείχνοντας έτσι ότι το έργο λειτουργεί εξ ίσου σε όλες τις ηλικιακές γκάμες της ανδρικής φιλίας.

Το «Θέατρο Χρωμάτων» και ο Γιώργος Βούρος πρωτοανέβασαν το ART στο θέατρο «Ακάδημος» της Αθήνας, το 2006. Από τότε ξεκίνησε μια θριαμβευτική πορεία του έργου στην Αθήνα με τελευταία παρουσίαση αυτή σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή με τους  αγαπημένους ηθοποιούς Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, Θανάση Τσαλταμπάση και Θανάση Κουρλαμπά!